Hitit devleti küçük beyliklerin bir araya gelmesinden oluşmuş bir federasyondu. Hititler, günümüz Türkiye’sinin bulunduğu toprakların bilinen en eski sakinleriydi. Hititler ile ilgili bilgilerimiz daha bu yüzyılın başlarına dayanır. M.Ö. yaklaşık 1900 yıllarında hüküm sürmeye başladılar. Bunu takip eden yüzyıllarda Mezopotamya ve Suriye’nin bazı bölgelerini fethettiler. M.Ö. 1500’lere gelindiğinde, Orta Doğu’nun en büyük gücü hâline geldiler. Hitit kültürü, Hint-Avrupa kökenliydi; fakat araştırmacılar, Hititler’in Avrupa’dan mı yoksa orta Asya’dan mı geldiklerini bilmemektedir. Muhtemelen bir Hint-Avrupa öncesi eski Anadolu dili konuşan Hattilerden Hatti ifâdesini ülkeleri için kullanmışlardır.
Hitit adı Eski Ahit’e göre uydurulmuş bir isimdir. Bugün Hitit diye anılan bu halkın kendilerine “Nesi dili konuşan” anlamında Nesili dediklerini biliyoruz. Hititler kendilerine “Neşalılar” diyorlardı. Hititler, savaşlarda at arabalarını ilk defa kullanan insanlardı. Hitit okçuları oklarını bu at arabalarının üzerindeyken atarlardı, bu da onlara düşmanlan karşısında büyük bir avantaj sağlıyordu.
Eski tarih çağlarında gerçekleşmiş olan en büyük savaşlardan biri, Filistin’in kuzeyindeki Asi Nehri kıyılarında M.Ö.1285’te yapılan Kadeş savaşıdır. Hitit hükümdarı Muvatallis, II. Ramses komutası altındaki Mısır ordularına karşı savaşmış ve Ramses, canını kurtarmak için kaçmak zorunda kalmıştır.
Hititler demir işçiliğinde ustalaşan ilk insanlardı ve bu işçilik, yaptıkları silahlarda görülebilir. Balta uçları bronzdan (buradaki gibi) ve demirden yapılıyordu. Hitit dîni çok tanrılı bir dindir; panteonun (tanrılar ailesi) içinde binlerce tanrı ve tanrıça vardır ve bunların pek çoğu diğer kavimlerin dinlerinden alınmıştır.
Özellikleri:
1) Anadolu’da ilk merkezi krallığı kurdular.
2) Tarihte bilinen ilk meclisi (Pankuş) kurdular.
3) Mezopotamya’dan aldıkları çivi yazısından başka kendi resim yazılarını kullandılar. (Hitit Hiyeroglifi)
4) İlk tarih yazıcılığı örnekleri verdiler, Anal denilen yıllıklarda (kronikler) başlarından geçen olaylar olduğu gibi yıl, yıl kaydedilmiştir.
5) Aile ve ceza hukukuna önem vermişler, kanunları tabletler üzerine yazmışlardır.
6) Mısır ordusu ile tarihin ilk büyük meydan muharebesi olan Kadeş Savaşı’nı yaptılar. Savaş sonunda imzalanan Kadeş Antlaşması tarihin en eski ve önemli yazılı antlaşmasıdır.
Antlaşmanın bir metni Mısır’da Karnak tapmağında, ikinci metni Boğazköy’deki Hitit Devlet arşivinde bulunmuştur.
7) Tarihteki ilk köprüyü yapmışlardır.
