Günümüzde işitme engellilerle iletişim kurma yöntemleri git gide gelişmektedir. Bu nedenle merak konusu olan işitme engelliler nasıl iletişim kurarlar? sorusu sorulmaktadır. Öncelikle İnsan kulağının belirli sesleri, iletişimdeki sesleri(konuşmaları) algılama özelliği vardır. Kulağın duyma görevini yeterince yerine getirememe haline “İşitme kaybı” denir.
İnsanlar hayatları boyunca beş duyu organına sahip olamıyor. Bazen yaşadıkları rahatsızlıklardan dolayı sağır, dilsiz olabiliyorlar. Bunun için kullandıkları beden dilidir. Sağır olan veya duyma zorluğu çeken çoğu insan, dudak okuyarak veya elle iletişim kurar. Dudak okuma, konuşanın ağız ve aynı zamanda yüz ve vücut hareketlerini gözlemlemektir. Elle iletişimde insanlar esas olarak elleriyle konuşurlar.
Elle iletişim, genellikle hem parmak hecelemesini hem de işaret dilini içerir. Parmak hecelemesinde, her farklı el işareti, alfabedeki bir harfi temsil eder. İşaret dilinde, el işaretleri nesneleri ve düşünceleri temsil eder. İşaret dili, aynı konuşma dili gibi, dünyanın her yerinde aynı zenginlikte kullanılır. Sağırlar, parmak hecelemesini ve işaret dilini anlayan insanlarla sohbet etmek için elle iletişim yolunu kullanırlar.
İşitme Engelli Bireylerle İletişim Kurarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
* İşitme engelli ya da işitme güçlüğü çeken biriyle konuşmaya başlarken, kendisiyle konuştuğunuzu fark etmesini sağlayın. Duruma göre elinizle işaret edebilir ya da kişinin omzuna hafifçe dokunabilirsiniz.
* İşitme engelli kişinin nasıl iletişim kurmayı tercih ettiğini anlamaya çalışın. İşaret dili, jest, yazılı veya sözlü olabilir. İşitme engelli kişinin konuşmasını anlamakta güçlük çekiyorsanız bunu ona bildirin.
* Uzun ve karmaşık konuşmalar gerektiren durumlarda -iş görüşmesi, doktor muayenesi ya da hukuki görüşmeler gibi- bir işaret dili tercümanı kullanmak gerekir. Daha basit diyaloglarda yazıyla anlaşmak yeterli olabilir.
* İşitme engelli kişiyle işaret dili tercümanı aracılığıyla konuşuyorsanız, işitme engelli kişiye bakarak konuşun ve onunla göz teması kurun. Kişiye tercümanı aracılığıyla soru sormaktansa (“Çağlayan Hanım ne ister?” gibi), soruyu doğrudan kendisine yöneltin (“Hangi rengi tercih edersiniz?” gibi)
* Sessiz ve iyi aydınlatılmış bir ortam, etkili iletişim için idealdir. Pencere gibi bir ışık kaynağının önündeyseniz ve sırtınız ışık kaynağına dönükse, ışık karşınızdaki insanın gözünü kamaştırabilir ve dudaklarınızı okumaya çalışan engellinin yüzünüzü seçmesini zorlaştırabilir.
* Kişinin anlamadığı cümleleri tekrarlamak yerine, söylemek istediğinizi farklı şekilde ifade etmeyi deneyin. Açık, anlaşılır kelimelerle, yavaşça konuşun. Böylece az duyan engelliler dudaklarınızı okuyabilirler. Bu nedenle konuşurken sakız çiğnemeyin, sigara içmeyin ya da elinizle ağzınızı kapatmayın.
* İşitme engelli ya da işitme güçlüğü çeken birine bağırarak konuşmanıza gerek yoktur.
* İşitme cihazı kullanıyorsa, normal ses düzeyiniz sizi duyması için yeterli olacaktır.
* İşitme engelliler için konferans salonlarının ön sıralarından yer ayırın. Salonun ışıklandırmasının iyi olmasına dikkat edin. Jest ve mimikler, işitme engellilerin mesajları doğru algılamaları açısından önemlidir.
* İşitme engeli birçok zorluğu beraberinde getirse de, pek çok alandaki başarıyı engelleyememiştir. Ünlü Alman besteci Ludvvig van Beethoven en güzel eserlerini sağır olduktan sonra yazmıştır.
