II. Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle,ABD ve SSCB (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) dünyanın iki ana ‘‘süper gücü” olarak ortaya çıktı. Nazi Almanya’sına karşı beraber savaşmış olmalarına rağmen, aralarındaki farklılıklar kısa bir süre sonra “Soğuk Savaş”ın başlamasına yol açtı.
Soğuk Savaş, SSCB ve onun komünist müttefikleri ile ABD ve onun komünizm karşıtı müttefikleri arasındaki politik bir savaştı. Birçok defa askerî harekât ihtimali doğsa da hiçbir zaman sıcak savaş olmadı.
Soğuk Savaş Dönemi ne zaman ve nasıl sona erdi?
1970’li yıllar itibariyle her iki taraf da daha stabil ve tahmin edilebilir uluslararası sistem için birbirleriyle iletişime geçmeye başladı. Bu dönemde Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri ve ABD ile Çin’in, Sovyetler Birliği’na karşı ağırlık kazanması için açık görüşmelerine sahne oldu. Ülkeler arası huzur dönemi 1979’da Sovyetler Birliği ve Afganistan Savaşı’nın patlak vermesiyle sona erdi.
1983’te ise Sovyetler Birliği’nin Kore Hava Yolları’na ait 007 nolu uçağı vurması ve NATO birliklerinin Able Archer 83 tatbikatını yapması tansiyonu tekrar artırdı. ABD, ekonomik durgunluk yaşayan Sovyetler Birliği üzerinde diplomatik, askeri ve ekonomik baskıları daha da artırdı. 1980’lerin ortalarında yeni Sovyet lideri Mihail Gorbaçov, ”Perestroyka” ve ”Glasnost” adlı liberalleşme reformu paketlerini duyurdu ve Afganistan’da Sovyetler Birliği işgali böylece sona erdi.
Doğu Bloğu ülkelerinde, özellikle Polonya’da, ulusal bağımsızlık talepleri de artmaya başladı. Gorbaçov, Varşova Paktı’na taraf olan ülkelerin rejimlerini desteklemeyi reddetti. 1989 yılında orta ve Doğu Avrupa’daki komünist rejimler bir bir çöktü. Sovyetler Birliği’ni yöneten Komünist Parti de kontrolü kaybetti ve Ağustos 1991’de gerçekleşen ve sonuçsuz kalan darbe girişiminin ardından yasaklandı. Böylece Sovyetler Birliği resmi olarak Aralık 1991’de parçalandı ve Moğolistan, Kamboşya ve Güney Yemen’deki komünist rejimler de çöktü.
ABD dünyanın tek süper gücü olarak ayakta kalmayı başardı. Soğuk Savaş dönemi bu şekilde sona erdi.
