Yemekleri nasıl sindiririz
Vücuda besin girişi hayatta kalmamız ve gelişmemiz için yeterli değildir. Yiyecekler, vücudun ihtiyacına göre değişmelidir; bu işleme “sindirim” adı verilir. Sindirim sistemi, sindirim borusu (sindirim kanalı) ile sindirim bezlerini içeren, çok hücreli hayvanlarda yiyeceğin vücuda alınımı, sindirilmesi, gerekli besin ve enerjinin absorbe edilmesi ve atık maddelerin vücuttan atılması ile ilgilenen organ sistemidir.
Ağzımıza attığımız her besin dişler aracılığıyla çiğnenir, öğütülür ve sonrada yutulmaya hazır hale gelir. Katı yiyecekler kolay yutulabiliyor çünkü bunların yumuşamasını sağlayan tükürük, kulak, dil ve çene altındaki küçük salgıbezlerinin üretildiği su gibi bir sıvıdır. Ağızda üretilen salya, katı maddeleri parçalamaya yarar.
Yiyecekler ıslatıldıktan ve parçalandıktan sonra mideye iner. Burada, mide duvarındaki sular yiyeceklerle karışır ve bu da proteinlerin, basit hâlde parçalanarak kolay sindirilmesini sağlar. Yutulan lokmalar mideye girince, mide kasları sıkıştırıcı hareketler yapmaya başlar. Bir yandan da, besinler mide salgısıyla karışır. Karışma işlemi midenin onikiparmak barsağına açılan bölümünde meydana gelir. Lokma, mideye girdikten az sonra, dalgayı andıran hareketlerle, onikiparmak barsağına açılan bölüme doğru itilir. Bu dalga biçimi hareketler 18-20 saniyede-bir olur.İnce bağırsağın ilk kısmı olan onikiparmak bağırsağında sindirim devam eder. Pankreas ve karaciğerden gelen sular, yiyeceklerin tekrar parçalanmasına yardımcı olur. Proteinlerin parçalanması burada tamamlanır. Yağlar ince parçalara ayrılır ve katiların sindirimi burada sona erer.
Aynı zamanda ince bağırsakta sindirilen yiyecekler, emilerek kana ve lenflere aktarılır. En sonunda, kalın bağırsakta su emilir ve tüm muhteviyat daha katı hâle gelir. Artık atık madde olarak vücudu terk etmeye hazırdır.
Neden yavaş yemek gerekir?
Yemek yediğimizde, yiyeceğin mideden ileuma ulaşması ve PYY salgılanarak beyine “Doydum” mesajının iletilmesi normalde 20 dakikayı bulur.
Bu yüzden, yavaşça yemek ve fazla yemeden önce “yeterince yendiği” mesajını beyne iletmesi için mideye zaman tanımak iyidir.
Lieumu midesine çok daha yakın olan Bob’un beyni şimdi bu mesajı çok daha çabuk alıyor. Operasyondan altı hafta sonra 18,9 vermişti bile:
“Bugünlerde az yiyorum ve doyuyorum. Böyle mutluyum ve bunu sürdürebilirim. Ailem mutlu, ben mutluyum, daha fazla kilo vermeyi iple çekiyorum.”
Gastrik baypas sadece olağanüstü durumlarda mümkün ancak şimdi PYY’nin etkisini taklit eden ilaçların geliştirilmesine yoğun bir ilgi var.
Beynini karar verme sürecini yönettiğini sanıyoruz ama bunun gibi operasyonlar açıkça gösteriyor ki nasıl davrandığımızda bağırsakların oldukça derin bir etkisi var.
Örneğin, çok yediğinizde yatmak istemenizin sebebi, kan akışınızın üçte birinin, hayati görevini yerine getirebilmesi için bağırsaklarınızda toplanması.
Çocukken, yediklerinizi hazmetmeden önce çok hareket gerektiren şeyler yapmamanızın söylenmesinin sebebi de bu.
