Beş hukum ne demektir. Farz, sünnet, mübâh. mekruh ve harama Beş Hüküm denir. Şimdi bunları maddeler halinde açıklayacağız. Ama önce şunu bilmememiz lazım.
Ehli sünnet itikadına göre, her Müslümanın dört mezhepten birinin fıkıh hükümlerini öğrenip buna göre amel etmesi şarttır. Müslümanlar, müslüman olmaları itibariyle Allah’ın emirlerine tabidirler, bu tabiler farz, sünnet, mübâh. mekruh ve haram olmak üzere beşe ayrılır. Fıkıhta 4 asli kaynağı vardır: Kur’an, Hadis, İcma, Kıyas. bunlara göre gidilir. Fıkıh ilmi, insanların yapması ve yapmaması lâzım olan işleri bildirir.
1) Farz : Kat i bir delil ile sabit olan hükümdür. Farz, Allahü Teâlâ’nın kesin olarak yapılmasını ve yerine getirilmesini istediği, yapılması kat’i delillerle sabit olan emir ve emirlerdir. Azları yapmak sevab kazandırır, terketmek ise günahtır. Farzları inkar etmek, yok saymak küfürdür, bunu söyleyen kimse dinden çıkar.
2) Sünnet: Peygamber Efendimiz’in işlediği veya söylediği yahud huzurunda işlendiği halde sükût etmiş olduğu şeydir. Sünnet, Hz. Peygamber’in devamlı olarak yaptığı ve bir mazeret olmaksızın terketmediği şeydir. Hz. Peygamber’in farz ve vacip olmayarak yaptığı ve bize emrettiği ibadetlerdir. Birisini bir şey yaparken görüp de bir şey demezse veya onu yapın derse, o da sünnet olur. Burada yapılan işi beğenmesi, o işe razı olması ve bundan sonra bu işin yapılmasını emretmesi, o işin sünnet olduğunu gösteriyor.
3) Mübâh : Yapılmasında sevâb, terkinde ise cezâ olmayan şeydir. Mübah, yapılması veya yapılmaması dini yönden hiçbir sakıncası bulunmayan, mükellefin yapıp yapmamakta tamamen serbest olduğu eylemlerdir.
Mübah olan eylemlerin ne yapılmasında sevab vardır, ne de yapılmamasında günah vardır.
4) Mekruh : İstenmeyen ve uygun düşmeyen şeydir. Mekruh, Haram kadar kesin olmamakla beraber, islamda yapılmaması istenen, hoş görülmeyen, beğenilmeyen şeye mekruh denir. Dinimizce yasaklanmamış olsa da yapılmaması istenen şeylerdir.Kısaca haram olmayan, ancak harama yakın olandır.
5) Harâm : Allahü Teâlâ’nın yasakladığı şeydir. Haram, Allahü teâlânın, Kur’ân-ı kerîmde, “yapmayınız” diye açıkça yasak ettiğii şeylerdir. Haramların yapılması ve kullanılması kesinlikle yasaklanmıştır. Harama, helal diyenin ve helale, haram diyenin imanı gider, kafir olur. Haram olan şeyleri terk etmek, onlardan sakınmak farzdır ve çok sevabdır.
