Zekat Kimlere verilir ve kimlere verilmez iki grup vardır. Şimdi sorduğumuz soruyu cevaplayalım inşaallah. Hanefi mezhebinden İmamı Azam’a göre, Bir kimse kendi zekâtını fakir bulunan nikâhlı eşine ve kendi babasına, annesine, dedesine, ninesine, çocuklarına, torunlarına veremez.
Koca kadına bakmakla mükellef olduğu için ona zekât verse kendine vermiş olur ama kadın kocaya bakmakla mükellef olmadığı için verdiği sadaka olabilir. Bu nedenle zorunlu bir durumda kadın kocasına zekât verebilir denmiştir. Yine Hanefi mezhebinin önde gelen iki imamı İmam Muhammed ile Ebu Yusuf’a göre bir kadın fakir olan kocasına zekâtını verebilir. Çünkü koca, karısının geçimini sağlamak zorunda olduğu halde kadın, kocasının geçimini sağlamak zorunda değildir.
Ayrıca Bir kimsenin anne babasına, hanımına, çocuklarına ve kardeşlerine yaptığı harcamaların hepsi infak olarak değerlendirilir.
“İnfak”ın yapıldığı yön (cihet) zaman ve şartlar itibari ile kendi içinde bir meratibi (hiyerarşisi) vardır. Mesela, bir yönüyle “infak”ın farz, (vacip) ve mendup olanları vardır ki, bu sıralamaya göre “infak”ın farz olanlarının başında zekat gelir.
İnsanın kendine bakması ve çoluk çocuğuna yapacağı harcama (nafaka) da ikinci derecede farz olan “infak” tır.
Üçüncü farz “infak” ise cihat için yapılacak harcamadır.
Bütün çeşitleriyle sadakalar ise “infak”ın mendup (hoş ve arzulanan) kısmını oluşturur. (Kurtubî, I/179)
Ancak “infak”in sadece teberru (tatavvu) şeklindeki harcamalara denebileceği, zekatı içine almayacağı da söylenmiştir. Fakat birinci görüş daha doğrudur. (Razî, 2/3)
Şimdi Peygamber Efendimiz (asm)’in hadisleri ışığında, bu konuda neler var ?
“Bir Müslüman, Allah’ın rızâsını umarak ailesinin geçimini sağlarsa, yaptığı harcamalar onun için birer sadaka olur.” (Buhârî, Nafakat 1; Müslim, Zekât 48)
“Bir kimsenin kendisi ve ailesi için yaptığı harcamalar da bir sadakadır ve harcamaya öncelikle kendi ailesinden başlamak, akrabasını ve yakınlarını gözetmek gerekir.” (Buhâri, Zekât 18; Müslim, Zekât 38, 95, 97; Ebû Dâvûd, Zekât 46)
Eşimize Sadaka:
“Allah rızasını düşünerek yaptığın harcamalar sadakadır, hatta yemek yerken eşinin ağzına verdiğin lokmalara varıncaya kadar hepsinin mükâfatını alacaksın.“ (Buhârî, İmân 41; Müslim, Vasıyyet 5)
