Çocuk ve deli gibi mükellef olmayan kimselerin mallan zekâta tabi midir?
Çocuk ve akıl hastalarının “öşür” denen toprak ürünleri zekâtından sorumlu olduklarında görüş birliği bulunmakla birlikte, bunların zekâta tâbi diğer mallarından zekât alınıp alınmayacağı konusunda farklı iki görüş ileri sürülmüştür.
Çocuk ve deli gibi mükellef olmayan kimselerin mallan Hanefî mezhebine göre zekâta tabi değildir. Ancak arazilerinden çıkan mahsul öşre tabidir. Yani öşür denilen, toprak mahsullerinin zekâtı, mallarından çıkarılır. Başka mallarının zekâtı verilmez.
Şâfiî mezhebine göre çocuk ve deli diğer mükellefler gibi zekât ve öşür vermekle mükellefdirler.
Çocukla delinin malına zekâtın vacib oluşunun anlamı, onların şer’an mükellef olmaları dolayısıyla mallarının zekâtını vermelerinin vacib olması demektir. Eğer zekâtlarını vermezlerse kıyamet günü cezasını göreceklerdir anlamında değildir.
Onların mallarına zekâtın vacib olmasının mânâsı şudur: Zekât, onların mallarıyla ilgilidir. Onların mallarında zekât şartları oluştuğunda, velilerinin malın zekâtını hak sahiplerine vermesi vacib olur. Eğer veliler bu hususta ihmal gösterirlerse günahkâr olup azaba müstehak olurlar. Eğer velileri yoksa, çocuğun baliğ olduktan, delinin de akıllandıktan sonra geçen senelerin zekâtını hesaplayıp vermesi gerekir.
