İslâm’a göre karaborsanın hükmü nedir?
Karaborsa, bir diğer ismi ile ihtikar lugaten; bir şeyi fiyatı yükselsin diye satmayıp bekletmektir. Şer’i şerifte ise; Yenecek bir şeyi veya insanların muhtaç olduğu bir şeyi fiyatı artması için kırk gün veya daha fazla bekletmektir. Bir milletin iktisat sistemini allak bullak eden, devletin iktisâdî tedbirlerini geçersiz hâle getiren ve milleti aşırı derecede sıkıntıya sokan karaborsa, hayatın çekilmez hâle gelmesine sebeb olur.
İslâm hukukuna göre piyasayı serbest bırakıp ona müdahale etmemek gerekir. O, arz ve talebe göre kendi kendini ayarlayacaktır. Bunun için Peygamber (sav)’in zamamnda piyasa oynayıp fiyatlar anormal bir şekilde yükselince. Peygamber (sav)’in duruma müdahale etmesi istendi ise de müdahaleyi uygun görmeyerek şöyle buyurdu: “Fiyatları tesbit eden, darlığı ve bolluğu veren ve nzıklandıran Allah’dır” (20). Ancak sunî pahalılık yaparak fiyatlarla oynayan olduğu ve amme maslahaü işe müdahale etmeyi gerektirirse, o zaman müdahale etmek narh koymak caizdir. Buna muhalefet etmek de caiz değildir (21). Bunun ilçin karaborsa muameleleri ammeye zarar verdiğinden tasvip edilemez.
Dipnotlar
(20) et-Tirmizi
(21) el-Hidaye, IV, 93
