Du’a ederken elleri birleştirmek veya birbirinden uzak tutmak arasında fark var mıdır? Veya duada ellerimizi nasıl açmalıyız. Belki bir çoğumuz dua ederken aklına takılmış olabilir, veya başkası dua ederken ellerin şekli insana garip gelmiş olabilir. Bu nedenle Dua ederken ellerimizin durumu şekli veya vaziye nasıl olmalıdır? sorusunu açıklayacağız inşaallah. Öncelikle Hz Peygamberimiz sallallahu aleyhi vesselem bize her konuda örnek olduğu gibi bu konudada bize örnek ve öğretici olmuştur. Peygamber Efendimiz’in (s.a.s) duada ellerini tutuş şekliyle ilgili birbirinden farklı rivayetler varid olmuştur.
Duâ ederken elleri, duâ kıblesi olan göğe doğru açmak sünnettir. Elleri bitişik tutmak ile birbirinden uzak tutmak arasında hiç bir fark yoktur. Her ikisiyle de sünnet hasıl olur. Bunun için şu veya bu şekilde elleri tutmak için ta’assup göstermek doğru değildir (91) Fetava el Remlî, c. 1, s. 145
Bununla ilgili İbn Abbas’ın (r.a) rivayet ettiği bir hadis-i şerif şu şekildedir: “Allah’a dua edince avuçlarının içini açarak dua et, ellerinin sırtlarıyla dua etme. Duayı bitirince avuçlarını yüzüne sür.” (Ebû Dâvud, Salât 358) Tirmizi’de geçen bir diğer hadis-i şerifte de Efendimiz (s.a.s) şöyle buyurur: “Rabbiniz hayiydir, kerimdir. Kulu dua ederek kendisine elini kaldırdığı zaman, O, ellerini boş çevirmekten hayâ eder.” (Tirmizî, Daavât 118) Hz. Ömer (r.a) de, Efendimiz’in (s.a.s) ellerini kaldırdığı zaman yüzüne sürmedikçe, onları indirmediğini rivayet etmiştir. (Tirmizî, Daavât 11)
“Peygamber Efendimiz Aleyhissalatü vesselam, Allah’tan bir şeyin olmasını istediği zaman ellerinin içini yukarıya çevirirdi. Ancak bir şeyden sakınacağı zaman ise ellerinin içini aşağıya çevirirdi.” (Bu konuyla ilgili hadisler için bk. Müsned, Ahmed b. Hanbel IV/56; Mecmau’z- Zevaid, X/168; Cemu’l-Fevaid, II/618; el-Fethu’l-Kebir, II/357)
Bu nedenle ellerini dua ederken aşağıya çevirenler, bu hadislere göre amel etmiştir.
Buhari’de geçen Enes b. Malik’in rivayeti de, Allah Resulü’nün (s.a.s) her zaman duada ellerini aynı şekilde tutmadığını gösteriyor. Hadis-i şerif şu şekildedir: “Resûlullah (aleyhissalatu vesselâm) dua ederken ellerini öyle kaldırdı ki, koltuk altlarının beyazlığını gördüm.” (Buhârî, İstiska 21) Hz. Ebu Bekir’in anlattığına göre, Efendimiz (s.a.s) Bedir savaşına çıkmadan önce de, duada ellerini öyle kaldırıp Allah’a dua dua yalvarıyordu ki, sırtından cübbesi yere düşüyor ve Hz. Ebu Bekir onu alıp tekrar Efendimizin (s.a.s) sırtına koyuyordu. Aynı şekilde Efendimiz (s.a.s) Veda haccını eda ederken Arafat’ta yaptığı duada da ihramı düşecek şekilde ellerini yukarı kaldırıyordu.
Buna göre Allah Resûlü (s.a.s) Bedir’de düşmana karşı yaptığı duada, Arafat’ta yaptığı duada veya yağmur duasında ya da belaların defi adına Allah’a münacatta bulunduğu esnada ellerini çok kaldırıyor ve belki de istediği şeyi Allah’a arz etmekte ısrar ediyordu. Aslında Efendimiz (s.a.s) bu tavrıyla Cenab-ı Hakk’a karşı ciddiyet isteyen makamlarda, o ciddiyete uygun bir talepte bulunuyordu.
Bütün bu ifadelerimizden anlaşıldığına göre, Peygamber Efendimiz (s.a.s) farklı zaman ve hallerde dua ederken ellerini çeşitli şekillerde tutmuştur. Genel itibariyle o ellerini birbirinden açarak göğüs hizasında tutsa da, bazen ellerini, omuz seviyesine kadar kaldırmış, bazen ellerini birbirine bitiştirerek göğsüne doğru getirmiş, bazen de ellerini ters çevirmişti. Demek ki, makamın iktizasına göre bazen duada ellerin şekli değişiyordu.
