Evlilik için istihareye yatmak veya istişare ile bir akıl yada doğru yolu bulmak için baş vurduğumuz iki seçenektir. Peki istihare olumsuz çıkarsa ne yapmalı veya istişare ve istihare sonucuna uyulmazsa ne olur? Öncelikle ikisinin farklı özellikler taşıdığına bakma lazımdır. Onun için bir hatırlatma ebadında bu iki konuyu çok kısa anlattıktan sonra işin aslına geçelim inşaallah.
İstihare, herhangi bir şey yapmak isteyen kimse, yapılmasının iyi olup olmayacağını hissetmek maksadıyla iki rekat namaz kılmak, iyi ve hayrın görünmesi için Allah`a yalvarıp dua etmektir. Bu namaza istihare namazı, duaya da istihare duası denilir.
İstişare, lügatta, herhangi bir konu hakkında başkalarının fikrine müracaat etmek, onlara danışmak manalarına gelir. Diğer bir ifade ile İstişare, yapılacak bir işte, tecrübeli, emin ve bilgili kimselerle her yönden konuşmak, meşveret etmek, onlara danışmak, sormak demektir.
İstişare’nin dinimizde önemli bir yeri vardır. Peygamberimizin mübarek sünnetlerindendir. Allah Teala Kur’ân’da peygamberine hitaben şöyle buyuruyor: “Ey Peygamber, işlerinde müminlerle istişare et. Bir karar verdiğin zaman ise Allah’a tevekkül et.”
Şimdi yukardaki soruyu iyi anlamak için biraz konuyu açalım. Hayırlı bir kısmet çıktı, evet demek üzereyken bir de istihareye yatın, dediler. Kendimize itimat etmediğimizden yaşlı bir hanıma istihare emanet ettik. Ertesi sabah, istiharede iyi görünmüyor, vazgeçin, şeklinde bir yorumla karşılaştık. Halbuki bizim yakınlarımızla yaptığımız istişarede münasiptir, uygundur, denktir, demişlerdi. Biz de evet, demek üzereydik. Şimdi durumumuz ne olacak? İstihareye göre mi, istişareye göre mi hareket edeceğiz?
Önce istihareyi kısa bir tahlile tabi tutalım. İstiharede görülen şey evet mi, yoksa hayıra mı işaret ediyor, onu kestirmek kolay değil. Yoruma bağlı bir keyfiyet.
Sonra görülen şey şeytani mi, yoksa Rahmani mi? Bunu da kestirmek kolay değil. Bunun için de ehil olmak gerek.
Bir de istihare bağlayıcı değil. İlle de görülen işarete göre hareket edilecek diye bir mecburiyet yoktur.
İstişareye gelince. Ehil kimselerin meseleyi enine boyuna konuşup düşünmeleri sonunda vardıkları bir sonuç var. Bu sonuç hem akim, hem mantığın, hem de ilmin icabı olacak seviyede olur. Yahut da olmalıdır.
Öyle olunca istişareye uymaktan başka yol kalmaz.
Meseleyi istişareye iştirak edenlerin akıllarıyla da düşünmek, gözleriyle de görmek, ilimleriyle de nazar etmek., herhalde sağlam bir incelemedir. Biri yanılabilir, İkincisi görmeyebilir, ama hepsi de aynı yanlışa düşmezler.
Bundan sonrası Allah’a tevekküldür.
Esasen bu gibi hayati konularda en sağlam tedbir, tarafların birbirlerini gerçek hüviyetleriyle tanımalarıdır. Olmayan vasıflan var gösterip de sonunda sürprizle karşılaşmamalıdır.
