Evlilik kutsal bir müessesedir. Nikahta, evlenmek isteyen bireyler arasındaki denklik ne kadar önemlidir. Hangi konularda denklik gerekir. Evlilikte denklik nedir bu konuda Peygamberimizin hadisleri veya yorumları varmıdır? Evlilikte denklik şartı denen bişey bulunur mu?
Öncelikle şunu bilmemiz lazımdır. Her iki âilenin de eş adaylarını mümkün olduğunca yakından tanıyıp, gerekli istişâreleri yaptıktan sonra, ortaya çıkan durum hakkında gençleri bilgilendirmesi en sağlıklı olandır. Aile huzurunu teminde çok büyük hikmetler içeren denklik, Islâm`da sadece kadından yana ve onun ve ailesinin onurunu korumayı hedefleyen bir müessesedir.
Bu mevzuda aklımıza ilk gelenleri; dindarlık, eğitim, dünya görüşü, ideal, düşünce ve kültür birliği, karakter, meslek, asalet, yetişme şartları ve âile yapısı (köy veya şehirde yetişme vb.), maddî refah seviyesi ve fizikî özellikler şeklinde sıralayabiliriz.
Evlilikte önceliklerimiz hususunda, Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in şu hadîs-i şerîfini kulağımıza küpe yapmalıyız:
“Kadın, dört hasleti için nikâhlanır: Malı, nesebi, güzelliği ve dîni için… Sen dindar olanı seç de huzur bul.” (Buhârî, Nikâh, 15)
Tarafların dindarlıkta denklik sağlamaları, hayatın temel mefhumlarında aynı anlayış ve inanış içinde olmalarıdır.
Evlilikte denklik mühimdir. İslâm hukukunda buna (küfüv) tabiri kullanılmaktadır ki, taraflar terazinin iki gözü gibi birbirine eşit seviyede olmaları şeklinde düşünülebilir. Ancak böylesine denklik bilmem kaçta kaç çiftte bulunur? Mutlaka bir tarafta bir konuda ağırlık, diğer tarafta da başka konularda ağırlık söz konusu olmaktadır.
Bu hususta mühim olanı, tarafların dindarlıkta denklik sağlamaları, hayatın temei mefhumlarında aynı anlayış ve inanış içinde olmalarıdır.
Şayet dindarlıkta denklik yoksa, birinin haram deyip uzak kaldığına öteki, “Bunda ne yar, çağın icabıdır” diyerek tercih etme temayülünde ise burada durup düşünmek gerek. Zira bu temel konuda ayrılık ileride bir çok konularda da ayrılıkların olacağma işarettir. Böylesine köklü ayrılıklar, tarafları mutlu ve bahtiyar olacakları bir hayata götürmez. Biri başörtüsünün farz olduğunu düşünüyor, öteki ise açıklığın çağın gereği olduğunu söylüyor, mesele yapılmaması icab ettiğini ileri sürüyorsa denklik yok, farklılık var demektir.
Bu gibi hayati konular baştan iyi konuşulup tartışılmalı, sonundaki pişmanlığın pahalıya mal olacağını baştan iyi bilmelidir.
Bazı gençler gençlik gereği hislerine mağlup oluyor, zamanı gelince onlan da yaparım diyor, ileride istediğim gibi İslâmî giyime girecek, dinî hayata başlayacak, diyerek bir başlangıç yapıyorlar. Tabii hislerinin baskısı geçip gerçek hayat anlayışlarıyla birbirine muhatap olmaya başlayınca bir sıkıntı da başlıyor.
Bu defa da, “Ne yapacağız?” diye çare aramaya yöneliyorlar. Tabii iş işten geçtikten sonra.
Bana gelen sızlanmalardan anladığıma göre bazı gençlerimiz şampuan kurbanı. Bazıları da dar pantolon hayranı. Kimileri de makyaj ve boyanın mağlubu. Tabii yağmur yağıyor, boya dökülüyor, süs bozuluyor, gerçek çehre olanca netliğiyle meydana çıkıyor, Bu defa da “Vay sen böyle miydin?” gibilerden feryad başlıyor. Bundan sonrası iki tarafın da sızlanışı, feıyad ve figanı şeklinde gelişiyor.
İşte bunun içindir ki, gençler tek başlarına karar vermemelidirler. Çünkü gençler hislerinin etkisinden kurtulamaz, denkliğin var olup olmadığını tespitte yanılabilirler.
Gerçi son söz yine kendilerinin olacaktır, bunda kimsenin şüphesi yoktur. Ama kendilerinin bilemeyecekleri, anlayamayacakları birtakım özellikleri tecrübe sahibi ana-baba-lar daha yakından tesbit edip anlayabilirler. Öyle ise yaşlıları devreden çıkarmamalılar. Denklik var mı, yok mu, onların gözüyle de tesbite çalışmalılar.
Zaten ana-babadan gizli evlilik hiçbir zaman tavsiye edilmez. İmam-ı Şafii’de, velilerin izni olmadan nikah yapılamaz. Hanefi’de ise, denklik olmadan nikah yapılmışsa ana-baba buna mani olabilir, müdahale hakkını kullanabilir.
Sonra Efendimiz (s.a.v) de tavsiyede bulunmuş: “Nikahınızı ilan edin, def çalarak da olsa etrafa duyurun” buyurmuştur.
Sözün özü, sonraki pişmanlık pahalıya patlamaktadır. Çünkü yaz bitince yapraklar dökülüyor, ağaçlar öz varlıklarıyla meydana çıkıyorlar. Meyvesiz ağaçlar ise sadece odun oluyorlar.
