Bu konuda İslam dininde önemli bir yeri olan abdest almak namaz kılmak farzlardan biridir. Peki Abdestin anlamı nedir? Her gün beş defa namaz için almış olduğumuz Abdest almanın edepleri nelerdir? Abdestin adabı hakkında bilgi vermek gerekirse ilk olarak şunu söylemek isteriz. Abdest ibadetinini yerine getirirken yâni, adab ve edeplerini yapılırsa sevab kazanılır. Adap edepten gelir ki müstahab yani mendub denir. Yapılmazsa hiçbir ceza, itab ve kınama yoktur. Ama elinizden geldikçe yapmanızı tavsiye ederiz. Abdest edeplerine uygun almanın farklı kitaplarda bir çok adabı zikredilmiştir.
Abdestin adabı usûlüne uygun olarak alınmış olması için, aşağıya verdiğimiz bilgileri dikkatlice okumasını tavsiye ederiz.
Abdestin birçok adabı vardır. Başlıcaları şunlardır: Abdest alırken mümkünse kıbleye dönmek. Abdest suyunun üzerine sıçramaması için tedbir almak. Mecbur olmadıkça konuşmamak. Abdest boyunca niyetini aklında tutmak. Parmaklardaki yüzükleri oynatmak. Ağza, burna sağ elle su vermek. Sol elle sümkürmek. Abdest bitince kıbleye karşı şahadet kelimeleri getirmek. Artan abdest suyundan biraz içmek. Sonunda iki veya üç kere Kadr Suresini okumak. Abdestten sonra kerahat vakti değilse iki rekât namaz kılmak
Dinimiz islam’da abdest, namaz kılmak için abdest almak farzdır. Namazdan önce abdest, belli organları usulüne uygun olarak yıkamak ve mesh etmek suretiyle yapılan bir temizliktir. Kuran’da abdest iki ayette anlatılmış ve her ikisinde de namazın ön şartlarından olarak nitelendirilmiştir (bkz. Maide 6 & Nisa 34).
Abdest kelimesinin anlamı farsçadan gelmekte olup; Ab: su, Dest: el kelimelerinden oluşarak el suyu anlamına gelmektedir. Abdest’in arapçadaki anlamı ise Vudu’dur. Manası ise temizlik, güzellik, parlaklık demektir. Aslında manevi bir temizlik olan abdestin maddi temizlik açısından da büyük faydaları vardır. Abdest alan insanların kendilerini manen temiz ve huzurlu hissetmeleri bilim adamları tarafından da onaylanmış bilimsel bir sonuçtur.
Hadis-i Şeriflerde abdest aynı zamanda öfkeyi giderici, aşırı duyguları yatıştırıcı, şeytana karşı kalkan olarak da zikredilmiştir. Demek ki abdest, sadece maddi ve manevi kirlerden temizlenme değil, insanı olması gerektiği hale yaklaştıran bir ilaç, bir şifa kaynağıdır.
Abdest ayetlerinde, temizlenme aracı su ve toprak olarak belirtilmiştir. İkisinin namaz öncesi temizlikte kullanılmak üzere seçilmiş olması, her ikisinde de bulunan su gibi özellik dolayısıyla olabilir.
Son olarak abdest adaplarını veya edepleri sıralamak madde haline getirmek gerekirse kısaca yirmi sekiz maddeyi ele aldık.
1- Abdesti, namaz vakti girmeden önce almak,
2- Halâda tahâretlenirken, kıbleyi sağ veya sol tarafa almak. Abdest bozarken kıbleye önünü ve arkasını dönmek tahrimen mekruhdur,
3- Necaset bulaşmamış ise, su ile taharetlenmek,
4- Taharetlendikden sonra, bez ile kurulanmak,
5- Taharetlendikden sonra, avret mahallini hemen örtmek,
6- Baskasından yardım istemeyip, abdesti kendisi almak,
7- Kıbleye karşı abdest almak,
8- Her uzvu yıkarken, kelime-i şehâdet okumak,
9- Abdest dualarını okumak,
10- Ağzına sağ el ile su vermek,
11- Burnuna sağ el ile su vermek,
12- Burnu sol el ile temizlemek,
13- Ağzı yıkarken, disleri (Misvak) ile temizlemek. Misvâkbulunmazsa, fırça da kullanılabilir,
14- Ağzı yıkarken, oruçlu değilse ağzı çalkalamak. Boğazında hafîf gargara yapmak, abdestde de, guslde de sünnetdir. Oruçlu iken mekrûhdur,
15- Burnu yıkarken, suyu kemiğe yakın çekmek,
16- Kulağı mesh ederken bir parmağı, kulak deliğine sokmak,
17- Ayak parmaklarını tahlîl ederken, sol elin küçük parmağı ile tahlîl etmek,
18- Elleri yıkarken, geniş yüzüğü oynatmak. Dar, sıkı yüzüğü oynatmak ise lazım olup, farzdır,
19- Su bol ise de isrâf etmemek,
20- Suyu, yağ sürer gibi az kullanmamak (üç def’ada da, yıkanan yerden, en az iki damla su damlamalıdır.),
21- Bir kabdan abdest alınca o kabı dolu bırakmak,
22- Abdest bitince veya ortasında (Allahümmec-alnî minettevvâbîn…) duâsını okumak,
23- Abdestden sonra (Sübhâ), ya’nî iki rekat namaz kılmak,
24- Abdestli iken, abdest almak, yanî namaz kıldıkdan sonra abdestli iken, yeni namaz için bir daha abdest almak,
25- Yüzü yıkarken, göz pınarını, çapakları temizlemek,
26- Yüzü, kolları, ayakları yıkarken, farz olan yerlerden biraz fazlasını yıkamak. (Kolları yıkarken, avuca su doldurmalı, bunu dirsege dogru akıtmalı.),
27- Abdest alırken, kullanılan sudan, elbiseye, üste, basa sıçratmamak,
28- Kendi mezhebinde mekrûh olmayan birsey, baska mezhebde farz ise, bunu yapmak müstehabdır.
