Haccın dini hükmü nedir ? Hemen kısaca şunu söylemek lazım ki; Hayat boyunca yalnız bir defâ her mükellef için farz-ı ayn’dır. Hac, ıstılahta, belli bir yeri, belli bir zamanda, belli şeyleri yaparak ziyaret etmek demektir. Yüce Rabbimizin gönderdiği mübarek ve faziletli Kur’anı Kerim’de bir çok ayet ve sureler’de hac olayı geçer. Hac; Kur’ân’da Hac Sûresi’nin 28. âyetinde Müslümanların çeşitli yararlar için Kutsal Ev’i ziyareti olarak tarif edilir. Hac ibâdeti, İslâmın 5 temel esasından biridir. Hem beden, hem de mal ile yapılan bir ibadettir. Hicretin 9. yılında farz kılınmıştır. Farziyeti Kitab, Sünnet ve İcma` ile sabit olmuştur.
Kur`ân-ı Kerîm`de haccın farziyetini bildiren âyet-i kerîme ve meâli şöyledir:
Âli İmrân Suresi 97. Ayet Meali: Onda apaçık deliller, Makam-ı İbrahim vardır. Oraya kim girerse, güven içinde olur. Yolculuğuna gücü yetenlerin haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır. Kim inkâr ederse (bu hakkı tanınmazsa), şüphesiz Allah bütün âlemlerden müstağnidir. (Kimseye muhtaç değildir, her şey O’na muhtaçtır.)
Hadis külliyatının hac bölümlerinde haccın farz oluşuna delalet eden birçok hadis vardır. Şu hadisler örnek olarak zikredilebilir:
“İslâm beş şey üzerine bina edilmiştir: Allah’tan başka ilah olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın rasûlü olduğuna şehadet etmek, Namaz kılmak, zekât vermek, Ramazan orucunu tutmak ve Kâbe’yi haccetmek.” (Buharî)
İlk İslam haccı Ebû Bekir’in hac emirliğinde hicretin 9., ikincisi ise bir yıl sonra Peygamberin ilk ve son haccı olan Veda Haccı ile gerçekleştirilmiştir.
Hac, şartlarını haiz olan her erkek ve kadına, ömürde bir defa olmak üzere farzdır. Bu husus hadis-i şerîf`te şu şekilde belirtilmiştir: “Ey insanlar, sizin üzerinize hac farz kılınmıştır. O halde hac ibâdetini yerine getirin.” (Ashâbının içinden) bir adam sordu: – Ey Allah`ın Resûlü, her sene mi? Adam aynı soruyu üç defa tekrarlayıncaya kadar Peygamber (A.S.M.) sustu. Sonra şöyle buyurdu:
“- Eğer ben `evet` deseydim, her yıl farz olurdu ve buna gücünüz yetmezdi…”
Haccın farzları nelerdir?
1- İhrama girmek: Hac için ihrama girmek şarttır. İhram, hacca veya umreye niyet ederek, aslında helâl olan bazı davranışları ihram süresi içinde kendisine haram kılmak demektir.
2- Arafat’ta vakfe yapmak: Arefe günü, güneşin tepe noktasına gelmesinden itibaren, bayramın birinci günü tan yeri ağarıncaya kadar “bir süre” Arafat’ta durmaktır.
3- Kâbe’yi ziyaret tavafı yapmak: Bayramın birinci günü tan yeri ağardıktan sonra Kâbe’yi tavaf etmektir.
Haccın vacipleri nelerdir?
1- Müzdelife’de vakfe yapmak.
2- Şeytan taşlamak.
3- Saçı kestirmek veya kısaltmak.
4- Safa ile Merve arasında say etmek.
5- Veda tavafı yapmak.
Haccın sünnetleri nelerdir?
1- Kudüm tavafı yapmak.
2- Hacda imamın hutbe okuması.
3- Arefe gecesini Mina’da geçirmek.
4- Bayram gecesini Müzdelife’de geçirmek.
5- Kurban kesme günlerinde Mina’da kalmak.
6- Muhassab’da bir süre dinlenmek.
