Bir kimse elinde bulunan faiz ve rüşvet gibi haram bir maldan birisine bir miktar vermek istese, o şahsın onu kabul etmesi caiz midir? Eğer kabul ettiyse iade etmesi gerekir mi?
Faiz ve rüşvet gibi meşru olmayan bir maldan birisine bir şey verilirse o malı kabul edip etmeyeceği hususuna bakılır. Kabul etmediği takdirde o malın sahibi belliyse sahibine iadesi, sahibi belli değilse, mesâlihi âmmeye verileceği zannediliyorsa o malı kabul etmesi caiz değildir. O malı teslim almış olsa bile iade etmesi gerekir. Aksi takdirde kabul etmek zorundadır. Kabul ettikten sonra, şayet sahipleri belli ise kendilerine teslim edecektir. Belli değilse mesâlihi âmmeye ve fakirlere verecektir.
Mesâlihi âmmeden maksad, yol, çeşme, köprü, cami ve hastam hane gibi şeylerdir. İmam-ı Nevevî şöyle diyor:
“Sultanın elinde bulunan haram mallardan bir kısmı birisinin eline geçerse ve o kişi geri verdiği takdirde o malın batıl bir yolda harcanacağını biliyor ve zannediyorsa, sultana iade etmesi caiz değildir (24). Bu hususta fert ile şirket arasında fark yoktur.”
Dipnot
(24) el-Mecmu’u, c. 9, s. 388
