Mezar’da ölülenlerimizi ziyaret ettiğimiz zaman adabı nasıl olmalıdır? Veya Kabir ziyareti ne zaman yapılmalıdır? İnsanın dünyadaki fizikî varlığı, doğum ile ölüm çizgisi arasında belirli bir zaman dilimiyle sınırlıdır. Onun için ölen veya vefat eden kimsenin toprağa gömüldüğü yere mezar ya da kabir diyoruz. Ölümü hatırlamak, ölüden ibret almak ve ahireti düşünmek için kabir ziyaret etmek sünnettir. Genel olarak kabirleri ziyaret etmek erkekler için müstehab olup, kadınlar için caizdir. Kabir Ziyaretinin hem ziyaret edene hem de kabirde yatan kişinin ruhuna faydaları vardır.
Özellikle anne, baba diğer akraba ve dostların kabirleri, ruhları için Allah’a dua ve istiğfar etmek amacıyla ziyaret edilir. Bu gün bu dünyayı terkenlerin ziyaretçisi bizleriz. Ama Yarının ziyaretleri’de bizim için olabilir. Onun dünya fânidir. Her yeni eskiyecek ve her konan göçecektir. Her nefis mutlaka ölümü tadacak, bu dünya hayatı sona erecek ve âhiret hayatı başlayacaktır. Kabir ziyareti için belli bir gün yoktur; her zaman yapılabilir. O yüzden mezar ziyareti güzel bir ameldir. Mezar yada kabir ziyaretine giden bir kişi önce onlara selam verir.
Kabir ziyaretinin adabı nedir?
Kabir ziyaretinin âdâbı şöyledir:
1— Abdestli olmak,
2— Muvakkaten de olsa dünya meşgalesini içinden atıp âhireti düşünmek ve dünyanın fâni olduğunu, kısa bir zaman sonra şu kara toprağın altına gireceğini tasavvur etmek.
3— Kabir sahibi hayatta olsaydı ona ne kadar yaklaşması uygun ise o kadar kabrine yaklaşmak,
4— Yanma vardığında Peygamber (sav)’in ta’lim buyurduğu gibi selâm vermek: “Bu yurtta bulunan mü’mîn ve müslümanlara selâm olsun. İnşâallâh biz de size yetişiriz. Bizler ve sizler için Allah’tan âfiyet dilerim” (151).
5— Kabrin yanında Kur’an-ı Kerîm tilâvet edip duada bulunmak.
Ziyaretin Ölüye Faydası
a) Özellikle anne, baba diğer akraba ve dostların kabirleri, ruhları için Allah’a dua ve istiğfar etmek amacıyla ziyaret edilir. Ölüler adına yapılan hayır ve hasenâtın sevabının onlara ulaşacağı sahih hadis ve icmâ delili ile sabittir. Ölüler ziyaret edilirken, onların ruhları için Allah’a dua edilir, Kur’an okunur, yapılan iyiliklerin sevabı bağışlanır. Kabre ağaç dikmek sevabtır. Dikilen ağaç ve bitkinin ölünün ruhundan azabın hafifletilmesine sebep olacağına dair hadisler vardır. Hristiyanların yaptığı gibi kabre çelenk götürmek mekruhtur.
Dua ve istiğfarın ölülerin ruhları için faydalı olacağına şu ayet-i kerime de delâlet eder:
“Ey Rabbimiz, bizi ve iman ile bizden önce geçmiş olanları yarlığa. İman etmiş olanlar için kalbimizde bir kin bırakma.” (Haşr, 59/10).
Bu konuda varid olan pek çok hadis vardır (Ahmed b. Hanbel, Müsned, II, 509; VI, 252; İbn Mâce, Edeb)
b) Ölünün dirileri işitmesi. Kabir ziyareti sırasında konuşulanları kabirdeki kişinin duyduğu ve verilen selâmı aldığı hadislerle sabittir.
Abdullah b. Ömer (r.a)’den nakledildiğine göre Hz. Peygamber (asm) Bedir gazvesinden sonra yerde yatan Kureyş büyüklerinin cesetlerine karşı: “Rabbinizin va’dettiği azabın doğru olduğunu anladınız mı?” diye seslenmişti. Hz. Ömer (ra)’in: “Ey Allah’ın Resulu! Bu duygusuz cesetlere mi hitap ediyorsunuz?” demesi üzerine, Resulullah (asm) şöyle buyurmuştur: “Siz bunlardan daha fazla işitici değilsiniz. Fakat bunlar cevap veremezler.” buyurmuştur (Ahmed b. Hanbel, II, 121).
Her canlı gibi insan da bir gün ölecektir. Ancak ölüm yok olmak değil yeni bir doğum, yeni bir hayatın başlangıcıdır. Kabir hayatı. İnsan bu hayatı iman ve ibadetiyle cennet bahçesi yapabilir.
Müslümanların sağlıklarında birbirlerine karşı görevleri bulunduğu gibi ölüm sonrasında da görevleri vardır. Ölenin müslümanın teçhiz ve tekfin işlerini yapmak, cenaze namazını kılmak, arkasından hayır dua etmek, geride kalanlara baş sağlığı dilemek, bu görevlerin başında gelir. Yakınları ölensin vasiyetini yerine getirmelidirler.
Ölen insanlar hayır ile yad edilmeli, ölümden ibret alınmalı, ölümü hatırlamak için kabirler ziyaret edilmelidir. Ölenin arkasından bağırıp çağırarak, yaka paça yırtarak ağlamak, cenazede alkış tutmak İslam’a uymayan davranışlardır.
