Annem, babamla birlikte daha önce hacca gitmişti. Bu defa birkaç kadınla birlikte Umreye gitmek istiyor. Babam veya herhangi bir mahremi yanında olmadığı halde gitmesi caiz midir?
Hanefî mezhebine göre yanında mahremi veya kocası bulunmayan bir kadının doksan kilometre kadar uzak olan bir yere gitmesi caiz değildir. Bu hususta hac, umre ve başka yolculuk arasında fark yoktur. Ancak mahrem veya kocanın bulunması haccın edâ şartlarından biridir.
Şâfıî mezhebinde ise kadının mahremi veya kocası bulunmadığı halde ilk hac için yâni farz olan hac için birkaç kadınla birlikte hacca gidebildiği gibi emniyet olursa tek başına da gidebilir. Binaenaleyh Hanefî olan bir kadın mahremi veya kocası yanında bulunmazsa hacca gidemez. Ancak ilk hac olursa sadece yolculk hususunda Şâfıî mezhebini taklid edebilir. Amma mahremi veya kocası olmazsa Şâfıî mezhebinde de birkaç kadın bulunsa da ne hacca, ne umreye gidemez. Muğni’l-Muhtâc, c. 1, s. 467
Dinimizde farz olan ibadetler, gerekli şartları taşıyan kadın erkek herkesin yapması gereken bireysel ibadetlerdir. Bu ibadetleri yapması için eşlerin birbirlerine engel olmaları caiz değildir. Ancak Hanefî ve Hanbelî mezheplerine göre bir kadına haccın farz olması için gidip gelinceye kadar yeterli maddi imkânlara sahip olması gerektiği gibi, kendisine eşlik edecek bir mahreminin bulunması da gerekir (İbnü’l-Hümâm, Feth, II, 425; İbn Kudâme, el-Muğnî, V, 30-31). Şâfiîlere göre üç veya daha fazla güvenilir kadın, yanlarında eş veya mahremleri olmasa da hacca gidebilir. Mâlikî mezhebine göre ise bir kadın, güvenilir bir grup içerisinde olması hâlinde tek başına gidebilir. Ancak kadınlardan oluşan bir grup içinde olması tavsiye edilir (İbn Kudâme, el-Muğnî, V, 30-31; Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, I, 681-682; Desûkî, Hâşiye, II, 9-10).
Bu itibarla, Hanefî mezhebine göre evli bir kadının kendisiyle birlikte gideceği bir mahremi yoksa hacca gitmesi uygun değildir. Ancak kocasının iznini ve rızasını alarak güvenilir bir hac organizasyonuyla Şâfiî ve Mâlikî mezheplerini taklid edip mahremsiz olarak gitmesi mümkündür. Diğer taraftan yanında bir mahremi varsa ve diğer şartları taşıyorsa kocası, kadının farz olan hacca gitmesine engel olamaz. Buna hakkı yoktur (İbn Kudâme, el-Muğnî, V, 31). Umre farz olmadığı için, yanında mahremi olsa bile kocasının izni olmadan bir kadın umreye gidemez.
