Evlenilmesi helal olmayan kadınlar, nikahı geçersiz olanlar kimlerdir? Veya kimlere nikah düşmez?
Kur’ân-ı Kerîm’de ve hadîslerde nikâha büyük önem gösterilmiş, teşvik edilmiştir. İslamiyet insanları evlenmeye teşvik etmiş olmakla beraber bazı kadınlarla evlenmeyi haram kılmıştır. Evlilik peygamberimizin sünnetlerindendir. İslam dininde evlenilmesi haram olan kadınlar âyet ve hadislerde belirtilmiş ve bunların dışındakilerle evlenmenin helal olduğu açıkça ifade edilmiştir.
Mahrem: Haram olan, yani bir kadının evlenmesi dinen caiz olmayan akrabalar demektir. Nâmahrem: Haram olmayan, yani bir kadının evlenmesinde; dinen bir mahzur olmayan erkek demektir.
Kur’an-ı Kerim, kendisiyle evlenilmesi haram olan kadınlardan bahsederken öncelikle Cahiliye döneminde bir nikâh türü olan üvey anneyle evlenme âdetine şu ayetiyle yasak getirmiştir:
“Geçmişte olanlar hariç, artık babalarınızın evlendiği kadınlarla evlenmeyin. Çünkü bu bir hayâsızlık, öfke ve nefret gerektiren bir iştir. Bu ne kötü bir yoldur.” (Nisâ, 4/22) Bir sonraki ayette nesep ve süt hısımlığıyla sıhrî hısımlıktan dolayı evlenilmesi haram olan kadınlar sıralanmıştır:
1) Babanın eşi: Bundan maksat analıktır. Babanın nikahı altında olsun, boşanmış olsun analıkla evlenmek haram-
dır.
2) Ana: Bu ninelere de şamildir.
3) Kız: Torunları da içine alır.
4) Kız kardeş: Öz veya bir cihette üvey (ana bir veya baba bir)
5) Hala: Babanın öz veya üvey kızkardeşleri.
6) Teyze: Ananın öz ve üvey kızkardeşleri.
7) Erkek kardeşin çocukları.
8) Kız kardeşin çocukları.
Bu sekiz sınıf içinde yer alan erkek ve kadınlar birbirinin mahremidir; aralarında evlenme devamlı olarak haramdır.
9) Süt ana: Çocuğun ilk iki yaş içinde sütünü emdiği kadın onun süt-anası olur ve bununla evlenmesi haramdır. Asla helal hale gelmez.
10) Süt kardeşler: Süt ananın kendi oğul ve kızlan, emzirdiği çocuğun süt kardeşleri olur ve bunlarla evlenmesi de caiz değildir.
“Soy birliğinden haram olanlar sütten dolayı da haram olur.” hadisi, haram smınnı biraz daha genişletmiştir, Buna göre süt ananın usul ve füruunun hepsi, yan hısımlarının ise bir kısmı ile süt çocuğunun evlenmesi haramdır.
Bu sebepledir ki kimin sütünü kimin emdiğini bilme imkanını ortadan kaldıran süt nakli ve bankası uygulaması caiz görülmemiştir.
11) Kaynana: Bir kız ile nikahlanan, birleşmemiş olsa bile o kızın anası ile evlenemez.
12) Üvey kız: Bir kadınla nikahlanıp birleşen kimse, o kadmm başka erkekten olan kızı ile de evlenemez,
13) Gelin: Öz oğlun karısı ile evlenmek haramdır.
14) Baldız: İki kız kardeşten birisi ile evli olan, boşanmadan veya karısı ölmeden baldızı ile evlenemez. Hadisler eşin hala ve teyzesi gibi yakınlarını da baldız smıfma katmıştır.
Bu dört smıf, evlilik rabıtası dolayısıyla haram olanlardır. Bu engele “hurmetu’l-musahare” denir.
15) Evli kadın: Bir başkasıyla evli kadm boşanıp veya kocası ölüp iddetini doldurmadıkça ikinci erkekle evlenemez.
Buraya kadar sayılanlarla evlenmenin haram olmasını iki hikmet altında toplamak mümkündür:
a) İslamın kurmak istediği aile, toplum ve ahlak düzenine aykın oluşu.
b) Yakınlar arasındaki evliliğin psikolojik ve biyolojik mahzurları.
16) Başka dinden olanlar; Müslüman olmayanlar aynı zamanda ehli kitap da değil iseler onlarla evlenmek müslü-man erkek ve kadınlar için haramdır, (el-Bakara: 2/221)
Ehl-i kitap olan gayr-i müslimlere gelince, bunlardan kız almak caizdir, müslüman erkekler yahudi ve hıristiyan kadınlarla evlenebilirler (el-Maide; 5/5). Ancak bunlara kız vermek caiz değildir; yani müslüman kadınlar müşrik ve dinsizlerle evlenemeyecekleri gibi yahudi ve hıristiyan erkekler ile de evlenemezler (el-Bakara: 2/221; el-Mümtehine: 60/10).
17) Fahişe: Bir müslüman erkeğin fahişe kadmla evlenmesi caiz değildir. Zina yapan ve bunu gizlemeyen erkek de böyledir. (en-Nur: 24/3.) Ancak tevbe eden, nefsini İslah eyleyenler müstesnadır.
Başından zina geçtiği bilinen, fakat buna devam etme-
yen mü’min kadın veya erkekle evlenmek mekruh olmakla beraber nikah akdi sahih (evlilik geçerli) olur. Alimlerin çoğu bu görüştedir.
