Velisi olmayan bir kadın hacca gidebilir mi
Kadın tek başına yolculuk yaparak hac ibadetini yerine getirmeye gidebilir mi?
Dinimizde farz olan ibadetlerin, gerekli şartları taşıyan kadın, erkek ayırmaksızın herkesin yapması gereken islamın şartlarından bir tanesidir. Yani gücü yetenin ömründe bir kere, Kâbe-i Muazzama’ya gidip, oraya mahsus ibadetleri yapması farzdır. Bu ibadetleri yapması için eşlerin birbirlerine engel olmaları caiz değildir.
Şâfiî mezhebine göre haccın kadına vacip olabilmesi için, kocası veya mahremi veya güvenilir bir kaç kadının bulunması gerekir. Yâni kadının kocası veya mahremi varsa onunla birlikte hacca gider, yoksa bir kaç kadın bulunduğu takdirde onların refâkatiyle hacca gidebilir. Şâyet bunlar da bulunmazsa emniyet olduğu halde hacca gitmeye mecbûr değildir. Amma isterse gidebilir (3). Yalnız kadın hacc farizasını edâ etmiş, nâfile olarak hacca gitmek iserse, ancak kocası veya mahremiyle birlikte gidebilir. Kadınlarla birlikte gitmesi câiz değildir (4).
Hanefî mezhebine gelince, kadın, kocası veya mahremi olmazsa hiç bir surette hacca gidemez. Mutlaka gitmek isterse nâfile haccı olmamak şartıyla yolculuk hususunda Şafiî mezhebini taklîden gidebilir.
Bu itibarla, Hanefî mezhebine göre evli bir kadının kendisiyle birlikte gideceği bir mahremi yoksa hacca gitmesi uygun değildir. Ancak kocasının iznini ve rızasını alarak güvenilir bir hac organizasyonuyla Şâfiî ve Mâlikî mezheplerini taklid edip mahremsiz olarak gitmesi mümkündür. Diğer taraftan yanında bir mahremi varsa ve diğer şartları taşıyorsa kocası, kadının farz olan hacca gitmesine engel olamaz. Buna hakkı yoktur (İbn Kudâme, el-Muğnî, V, 31). Umre farz olmadığı için, yanında mahremi olsa bile kocasının izni olmadan bir kadın umreye gidemez.
(3) Muğni’l-Muhtâc, c. 1, s. 467
(4) Aynı eser c. 1, s. 467
