Birisinin avlusunda ırmak veya kanal gibi bir şey geçer ve onunla mutazarrır olursa dinen geçmesine engel olabilir mi?
Şayet avlu sahibi veyahut babası meccanen kanalın geçmesine müsaade etmiş ise, istediği zaman müdahale edip engel olabilir. Ama eskiden beri oradan geçiyor ve geçiş durumunun nasıl olduğu bilinmiyorsa, avlu sahibi müdahale edemez. Olduğu gibi kalacaktır (40).
Bir evin suyu umumî bir sokağa veya caddeye dökülüyor. Gelen giden ondan zarar gördüğü gibi komşular da ondan zarar görüyorlar. Komşular veya gelen – giden bu suya engel olabilir mi?
Sokak veya caddeye dökülen su, gelen giden veya komşuya zarar veriyorsa buna engel olmak onların hakkıdır (41).
Asırlardan beri bir nehir akıp gider. Nehrin sağ ve solundaki arazi ile nehrin geçtiği yerler onunla sulanır. Ve köyler ondan istifade ederler. Nehrin menbaına yakın köylüler suyu hapsedip arazilerini sulayarak uzak köylüleri mahrum bırakabilirler mi?
Fıkıh âlimlerinin izah ettiklerine göre nehrin membaına yakın köyüller suyu hapsedip uzak köyleri mahrum bırakamazlar. Şayet alt ve üst köylülere kâfi gelmezse nöbetle arazilerini sulayıp ondan istifade edeceklerdir (42).
Dipnotlar
(41) el-Fetavâ el-Hayriyye, c. 2, s. 186
(42) el-Fetavâ el-Hayriyye, c. 2, s. 188
(40) el-Fetavâ el-Hayriyye c. 2, s. 186
