Kur’an-ı Kerim’in surelerinde on dört secde ayeti vardır ki, bunlardan birini okuyan veya işiten her mükellef için bir secde gerekir. Secde ayetleri, Resulullah (asm)’ın kavli ve fiili sünnetleriyle sabit olmuştur. Secde ayetlerinde, secde etmeyi emreden ifade kullanılmıştır.
Bu secdenin yapılışı şöyledir: Tilâvet secdesi niyetiyle eller kaldırılmaksızın “Allahu ekber” denilerek secdeye varılır, secdede üç kere “Sübhane Rabbîyel-a’lâ (Erı yüce olan Rabbimi bütün noksan sıfatlardan tenzih ederim)” denilir. Bundan sonra “Allahu ekber” denilerek secdeden kalkılır. Tilâvet secdesinin rüknü, Allah Teâlâ’yı ta’zîm için yüzü yere koymaktır. Ancak namaz hâlinde rükû ve hastalar için imâ da bu secde yerine geçer.
Bu secde için abdestli, temiz, avret yerleri örtülü ve kıbleye yönelmiş olmak şarttır.
Secde âyetleri:
1- A’raf sûresinin 206. âyeti
2- Ra’d sûresinin 15. âyeti
3- Nahl sûresinin 49. âyeti
4- İsrâ sûresinin 107. âyeti
5- Meryem sûresinin 58. âyeti
6- Hac sûresinin 18. âyeti
7- Fürkan sûresinin 60. âyeti
8- Nemi sûresinin 25. âyeti
9- Secde sûresinin 15. âyeti
10- Sad sûresinin 24. âyeti
11- Fussilet sûresinin 37. âyeti
12- Necm sûresinin 62. âyeti
13- İnşikak sûresinin 21. âyeti
14- Alâk sûresinin 19. âyeti
SECDE ÂYETLERİ İLE DUÂ
Bir kimse hüzünden, sıkıntıdan kurtulmak için, Alla-hü teâlâya kalbinden yalvararak, ondört secde âyetiniayakta ezberden, okuyup, herbirinden sonra, hemen yatıp secde e-derse, yani secde-i tilavet yaparsa, Allahü teâlâ, o kimseyi o derd ve belâdan kurtarır ve korur. Son secdeden kalkınca, ayakta ellerini ileri uzatır. Kendinin veya bütün müslümanlarm dünya ve dinlerine gelen belâdan, sıkıntıdan kurtulma-lan, korunmaları için duâ eder. Ayetleri ezbere bilmeyen, ayakta Kur’an-ı kerimden okuyabilir.
Secdede okunacak dualara gelince; Hanefiler, Hz. Huzeyfe’den gelen şu hadis uyarınca secdede “sübhane rabbiyel a’la” duasını okurlar. Huzeyfe (r.a) diyor ki: “Hz. Peygamber rükuunda ‘sübhane rabbiyel azim’; secdesinde de ‘sübhane rabbiyel a’la’ derdi” (Ebu Davud, II, 30).
Kaç defa söylenileceği hakkında da ölçü alınan hadis şudur: Abdullah b. Abbas bildiriyor: “Sizden biriniz rükû yaptığı zaman üç defa sübhaneke rabbiyel azim desin. Üç, tesbihin en az miktarıdır. Secde ettiği vakit de üç defa sübhâneke rabbiyel a’lâ’ desin; bu, tesbihin en azıdır” (Ebu Davud, II, 40).
Ancak Rasûlüllah’ın secdelerinde bunun dışında da değişik dualar yaptığı bir gerçektir. Örneğin, “Sebbih isme rabbikel a’lâ”; “sübhâne rabbiyel a’lâ ve bihamdih”; “Subbuhun, kuddusün, Rabbul melâiketihî ve’r-rühi”; “Sübhâne zil-ceberüt vel-meleküt, vel-kibriyâi velazameh”; “Allâhümme Rabbenâ ve bihamdike, Allâhümmeğfirlî”; “Allâhümmeğfirlî zenbî küllehu diggahu ve cillehu ve evvelehu ve âhirehu alaniyetehu ve sırrahu”; “Eüzu bi rıdâke min sehatike ve eüzu bimuâfâtike min ukûbetike ve eûzu bike minke lâ ahsî senâen aleyke, ente kemâ esneyte alâ nefsike” gibi duaları Hz. Peygamber secdelerinde okurdu (Ebu Davud, II, 28-35).
