Bir kimse meşru olmayan bir servet elde ederek birşey satın alırsa satın aldığı şey mübah sayılır mı?
Kendisinden faydalandığımız her türlü nimetin asıl sahibi, yerlerin ve göklerin Mâliki olan Cenab-ı Hak’tır. Yüce Rabbimiz biz kullarına mülkünden ihsanda bulunmuş ve sayısız nimeti istifademize vermiştir. Ancak bu istifade sırasında dünyada huzurumuzu kaçıracak, ahirette de azaba sürükleyecek birtakım kazanç yollarını ve yanlış uygulamaları da haram kılmıştır. Yukaradaki soruya gelirsen. Allah Teâla (celle celâluhû), inananlara helal kazanç yollarını araştırmalarını ve kazançlarını bu yollardan elde etmelerini emretmiştir.(Maide Sûresi, 5/88) Bu sebeple bir mü’minin, kendisinin ve ailesinin nafakasını meşru yollardan sağlaması ve kimseye el açmadan hayatını idame ettirmesi onun üzerine bir farzdır. Bir kimse meşru olmayan bir servet elde ederek birşey satın alırsa yapılan bu muamelede 5 ihtimal vardır.
1) Müşteri önce helâl olmayan elindeki parayı satıcıya teslim ediyor, bilahare onunla o nesneyi satın alıyor.
2} Müşteri elindeki helâl olmayan para mukabilinde bir nesne satın alıyor, bilahare aynı parayı teslim ediyor.
3) Müşteri elindeki helâl olmayan para mukabilinde birşey satın alıyor bilahare başka bir para teslim ediyor.
4) Müşteri parayı tayin etmeden birşey satın alıyor bilahare helâl olmayan para teslim ediyor.
5) Müşteri helâl bir para mukabilinde birşey satın alıyor fakat helâl olmayan bir para teslim ediyor.
Ebu Nasr ile Ebû el-Leys diyor ki birinci ihtimal müstesna hepsinde satın alman şey mübahtır. Yemesinde bir sakınca yoktur. Birinci ihtimalde ise satın aldığı şeyi tasadduk etmesi gerekir. Kerhi ise birinci ve ikinci ihtimallerde helâl değildir, onu tasadduk etmesi gerekir. Kalan ihtimallerde ise helâldir. Ebubekr de bütün ihtimallerde haramdır, onu tasadduk etmesi gerekir diyor. Ama bunun sözü zayıf kabul ediliyor.
