Lügatte Taklid; düşünmeden bir başkasına görüşüyle deliline uymak amel etmek demektir. Buradaki ‘görüş’ kelimesi, müçtehidin içtihadını anlatır. Şeriata göre ise; taklid, bağlayıcı herhangi bir delil olmadan başkasının sözü ile amel etmektir.
Taklîd, bir veya birkaç mesele hakkında bir müctehidin -delilini bilmeden- içtihadına göre amel etmektir. Taklid için dil ile bir şey söylemek icab etmez. Kalben niyet etmek kâfidir. Taklid, müctehid için haram, müctehid olmayan kimse için bir müctehidi taklid etmek vaciptir. Akil ve bâliğ olan kimsenin amel ve tâat hayatına başladığı zaman bugün mevcut olan dört hak mezhepten birisini taklid etmek hususunda serbesttir.
Sonra istediği zaman da muvakkat veya sürekli olarak başka bir mezhebe geçebilir.Taklîd, bir veya birkaç mesele hakkında bir müctehi-din -delilini bilmeden- içtihadına göre amel etmektir. Taklid için dil ile bir şey söylemek icab etmez. Kalben niyet etmek kâfidir. Taklid, müctehid için haram, müctehid olmayan kimse için bir müctehidi taklid etmek vaciptir. Akil ve bâliğ olan kimsenin amel ve tâat hayatına başladığı zaman bugün mevcut olan dört hak mezhepten birisini taklid etmek hususunda serbesttir. Sonra istediği zaman da muvakkat veya sürekli olarak başka bir mezhebe geçebilir.
Taklidin altı şartı vardır:
1— Bir mes’elede bir mezhebi taklid için o meselede o mezhebin şart ve vaciplerini bilmek. Meselâ: bir Şâfi’î, abdest hususunda Hanefî mezhebini taklid edecekse abdestin şart ve vaciplerini Hanefî mezhebine göre bilmesi ve onlara riayet etmesi gerekir.
2— Vuku’dan sonra olmaması,
3— Keyfî ve kolayını yaşamak için değil meşrû bir sebebe binâen taklid etmek,
4— Şâfi’î ve Hanefî gibi müctehid-i mutlak veya Ebû Yusuf ve Muhammed ve Müzenî gibi müctehid fil’ mezheb veya Kerhî ve Nevevî gibi müctehid fil’ mesâ’il gibi bir müctehidi taklid etmek,
5— Telfik etmemek. Meselâ Şâfi’î mezhebini takliden başının dörtte birini değil, onda birim mesh eder. Hanefî mezhebini takliden de eli yabancı bir hanıma dokunur ve böylece namazım kılarsa namazı sahih değildir. Çünkü abdesti ne Şâfi’î’ye göre ne de Hanefî’ye göre vardır.(5) el-Fetevâ al-Kübrâ c. 4, s. 305
6— Bir mezhebi taklid eden kimsenin kâdînin hükmüne muhâlefet etmemesi (6) Tenvîrü’l-Kulüb, s. 296-298.
eş-Şeref el-Bârizî vel ‘izz bin Abdusselâm gibi ulemâ muayyen bir mezhebi taklid etmek gerekmez, demişler ise de ulemânın çoğu belli bir mezhebi taklid etmenin lüzumlu olduğunu söylüyorlar. Ancak avâm tabaka fıkıh meselelerinde mümeyyiz olmadıkları için müftünün fetvâsına göre hareket edeceklerdir.
