İstediğini seçmekte veya yapıp yapmamakta serbest olan, muhayyer. Zorunlu olmayan.
Özellikle satım sözleşmesinde taraflardan birinin veya her ikisinin akdi onaylama yahut feshetme hakkına sahip olması, dolayısıyla ilgili taraf açısından akdin bağlayıcı olmaktan çıkması anlamında olan fıkıh terimidir.
Hayr kökünden türetilen ve “iki şeyden daha iyi olanı seçmek” anlamına gelen muhayyerlik Arapça hıyâr kelimesinin Türkçe’deki karşılığıdır. Fıkıh terimi olarak, tanınan seçim hakkına göre hıyârü’ş-şart ve hıyârü’r-rü’ye gibi tamlamalar içinde kullanılmakla birlikte borçlar hukuku bağlamında muhayyerlik için “anlaşmaya veya şer‘î bir gerekçeye dayanarak taraflardan birinin veya her ikisinin akdi onama yahut feshetme şıklarından birini (tayin muhayyerliğinde birkaç mebî‘den birini) seçme hakkına sahip olması” şeklinde
1) Akid meclisindeki muhayyerlik : Satım akdinin gerçekleşmesinden sonra taraflar, birbirinden ayrılmadıkça veyâ biri ak din geçer-lüiğini seçmedikçe her iki taraf için muhayyerlik hakkı sâbit olur.
2) Şartlı muhayyerlik : îki taraftan birinin akdin geçerliliğini veyâ feshini üç güne bağlayarak şart koşmasıdır.
3) Satılan maldaki kusurdan dolayı muhayyerlik : Satıcının kusûrıınu belirtmediği bir malın satın almması hâlinde söz konusu olur. Bu durumda alıcı için akdin geçerliliği veyâ feshi hakkında muhayyerlik hakkı vardır.
Şâfiî ve Züfer’e göre bu süreyi aşan muhayyerlik şartı akdi fâsid kılar. Daha fazla bir süre şart koşulmakla birlikte muhayyerliğin üç gün içerisinde kullanılması durumunda Züfer’e göre akdin sahih hale gelmesi mümkün değilken Ebû Hanîfe’ye göre mümkündür. Şâfiîler’e göre fâsid zaten bâtıl anlamına geldiğinden böyle bir akid hiçbir şekilde sahihe dönüşmez.
Hükmün amacından hareket eden Ebû Yûsuf ve Muhammed ile Hanbelî ve Ca‘ferîler, tarafların belli olmak şartıyla muhayyerlik süresini istedikleri gibi kararlaştırabileceğini söyler. Mâlikîler, muhayyerlik süresinin satıma konu edilen malın cinsine göre mûtat olan süreyi aşmaması gerektiği kanaatindedir. Muhayyerlik süresi kural olarak akdin kurulmasından itibaren başlar. Ancak meclis muhayyerliğini kabul eden Şâfiî ve Hanbelî ekollerinde bu sürenin tarafların bedenen birbirinden ayrılmasından itibaren başlayacağını ileri sürenler de vardır.
