Musakat kelimesi, sulama anlamına gelen sakyi kökünden gelmektedir. Bir şahsın, meyvesinden belirlenen bir miktara karşılık sulamasını ve bakımım üzerine alan başka bir şahsa hurmalığını veyâ bağını vermesine müsâkat denir. Müsâkat’ta bir zamanın belirtilmesi ve meyvesinden bir miktarın işçiye tâyin edilmesi şarttır.
Müsâkātı câiz görenlerin çoğunluğu bir yıldan fazla devam edebilen her çeşit meyve ağacının ve dut, gül gibi yaprakları meyve işlevi gören bitkilerin müsâkāta konu olabileceği kanaatindedir; hatta toplumun ihtiyaçlarını dikkate alan sonraki Hanefî âlimleri meyvesi olmayıp koruma ve sulama yoluyla yetiştirilen ve kerestesinden yararlanılan kavak gibi ağaçları da müsâkāta elverişli bulmuşlardır. Şâfiî mezhebinde hurma ve üzüm asmasının müsâkāta uygun olduğu, karpuz ve patlıcan gibi kalıcı olmayan gövdesiz bitkilerin uygun olmadığı hususunda fikir birliği vardır; Şâfiî’nin eski görüşü meyve ağaçlarını da müsâkāta elverişli sayma yönündeyken yeni görüşünde bu hurma ve üzüm asmasıyla sınırlı tutulmuştur. İbn Hazm, Dâvûd b. Ali’nin bazı talebelerinin sadece hurma bahçesinde müsâkāta cevaz verdiğini kaydeder (el-Muĥallâ, VIII, 229). Tek başına müzâraayı câiz görmeyen Mâlik b. Enes ve Şâfiî’ye göre ağaçlar arasında bulunan boş alanların müsâkāta tâbi olarak ekilip biçilmesi bazı şartlar çerçevesinde mümkündür
Musakat ne gibi şeylerde caizdir?
Yalnız hurmalık ve bağlarda câizdir
Müsakat kimden sahihtir?
Müsâkat ancak umûmî tasarruf sâhibin* den sahîh olur. Çocuk ve deli için velîleri müsâkat akdini yapar.
Müsakat’ta kaç çeşit çalışma vardır?
Müsâkat’taki çalışma iki çeşittir :
1) Faydası meyveye dönük olan çalışma. Ağaç* ların sulanması, aşılanması gibi. Bu işin sorumlusu işçidir.
2) Faydası arâziye dönük olan çalışma. Kanal ve kuyuların kazımı gibi. Bunun sorumlusu da mal sâhibidir.
Müsâkat işlerinden olmayan bir işi mal sâ~ hibinin işçiye yüklemesi câiz değildir.
