Namaz çeşitleri hakkında genel bilgi vermek gerekirse farz ve sünnet olmak üzere iki kısma ayrılır. Farz-ı ayn olan namazlar. İslam dinin en önemli ibadetlerinden bir tanesi olan namaz her müslümana farz kılınmıştır. Namaz dinin direği, ibadetlerin en üstünüdür. Beş vakit namaz ve cuma namazı gibi. Bunların her yükümlü için bizzat yerine getirilmesi gerekir. Hanefî mezhebi dışındaki fakihler, namazı hüküm bakımından genel olarak farz ve nâfile olmak üzere iki grupta ele almaktadır. Mâlikî fakihleri mendup namazlar için sünnet, fazilet ve nâfile şeklinde üçlü bir tasnif yaparlar. Şâfiî ve Hanbelî mezheplerine göre nâfile namazlar cemaatle kılınmasının sünnet olup olmamasına göre iki grupta ele alınır.
Hz. Peygamber’in sünnetiyle sabit olan namazlar da vâcip olan ve vâcip olmayan kısımlarına ayrılır. Buna göre nâfile namaz ifadesi, bir vakti bulunan sünnetleri (müekked sünnet ve müstehap sünnet) ve vakte bağlı olmayan tatavvu namazları içine alır. İslâm kültüründe sünnet namazlar, özellikle vakit namazlarının öncesinde-sonrasında kılınan sünnet namazlar, farz namazlara hazırlayıcı ve onları koruyucu ibadetler olarak değerlendirilmiş, ayrıca Hz. Peygamber’e bağlı olmanın da bir göstergesi kabul edilmiştir. Namaz kılanlar, Allah (c.c.)’ın emrini yerine getirmiş, kulluk borçlarını ödemiş ve Allah (c.c.)’ın hoşnutluğunu kazanmış, dünya ve ahiret mutluluğuna kavuşmuş olurlar.
İşte namazın farz, vacib ve nafile çeşitleri
1- Farz namazlar: Bunlar beş vakit namaz ile Cuma ve cenaze namazıdır. (Cenaze namazı farz-ı kifâyedir)
2- Vacib namazlar: Vitr namazı, bayram namazlarıdır. Kazaya kalan vitr namazını da, kaza etmek vacibdir.
3- Nâfile namazlar: Farz ve vaciplerden başka kılınan namazlara Nafile Namazlar denir. Bes vakit namazın sünnetleri, (Nâfile namazları, sünnet namazların dışında ayrı bir kategori olarak ele alan bilginler de bulunmaktadır) teravih namazı ve sevab kazanmak niyyeti ile kılınan teheccüd, tehıyyetül- mescid, israk, duha, evvabin, istihare, tesbîh namazları gibi namazlar, nâfile namazlardır.
Farz namazlar hangileridir? Her gün beş farzdır. Şöyle ki :
1) Sabah namazı : İki rek’âttır.
2) Öğle namazı: Dört rek’âttır.
3) İkindi namazı : Dört rek’âttır.
4) Akşam namazı : Üç rek’âttır.
5) Yatsı namazı: Dört rek’âttır.
Ayrıca» Cum’a günleri öğle namazı yerinde iki rek’ât Cum’a Namazı da farzdır.
Sünnet namazlar hangileridir. Bunlar çok ve çeşitlidir. Bâzıları şunlardır :
1) Her iki Bayram Namazı
2) Ay ve Güneş tutulması namazı
3) Kuşluk (Duhâ) namazı : En azı iki, en çoğu da oniki rek’âttır.
4) Terâvih namazı : Yirmi rek’âttır. Vakti ise Ramazan ayında Yatsı namazından sonradır.
Farz namazlara tâbi olan sünnetler hangileridir?
1) Sabah namazından önce iki rek’ât,
2) Öğle namazından önce ve sonra ikişer rek’ât (Gayr-i müekkedlerle birlikte dörder r ek’âttır).
3) îkindi namazından önce dört rek’ât (Gayr-i müekkede)
4) Akşam namazmdan sonra iki rek’ât,
5) Yatsı namazından sonra iki rek’ât,
Vitir namazı kaç rek’âttır?
Vitr namazı da müekkede sünnetlerdendir.
En azı bir rek’ât, en çoğu onbir rek’âttır. Yatsı namazmdan sonra kılınır.
NAMAZ VAKİTLERİ
Her işin belirli bir zamanı vardır. Günde beş defa kılınan farz namazla rın kılınması için Yüce Allah belli vakitler tespit etmiştir. Sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsı günde beş defa kılınan namazların vakitleridir.
Sabah Namazının Vakti: Sabaha karşı tan yerinin ağarmaya başlama sından, güneşin doğmasına kadar olan zamandır.
Öğle Namazının Vakti : Güneş tam tepemize gelip, gölge doğu tara fına uzanmaya başladığı vakitten itibaren her şeyin gölgesinin bir veya iki misli oluncaya kadar devam eden zamandır.
İkindi Namazının Vakti: Öğle namazı vaktinin bitiminden güneş batıncaya kadar olan zamandır.
Akşam Namazının Vakti: Güneş battıktan sonra başlayıp, güneşin battığı yerde meydana gelen kızıllık kayboluncaya kadar olan zamandır.
Yatsı Namazının Vakti: Akşam namazının vakti çıktıktan sonra başlayıp, sabah namazının vakti girinceye kadar devam eden zamandır.
Vitir Namazının Vakti: Vitir namazının vakti de yatsı namazının vaktidir. Ancak vitir namazı, yatsı kılındıktan sonra kılınır.
Cuma Namazının Vakti: Öğle namazının vaktidir.
Teravih Namazının Vakti: Yatsı namazının vaktidir.
Bayram Namazının Vakti: Bayram günleri sabahleyin güneşin doğuşundan yaklaşık 50 dakika geçtikten sonra başlayıp güneşin tepe noktasına gelmesine kadar devam eden zamandır.
Her namaz, kendi vakti girdikten sonra kılınır. Vakti girmeyen namaz kılınmaz. Her namazın kılınma vakti, kendi vakti girdikten sonra başlar, bir sonraki namazın giriş vaktine kadar devam eder. En iyisi her namazı vaktin ilk giriş zamanında kılmaktır.
Güneş doğarken, tepe noktasında iken, batarken hiç bir namaz kılınmaz.
