Namazda selam verirken hangi dualar okunur? Namazın son tekatinde sağa ve sola nasıl selam verilir? Evet, namazın bitiminde, namazdan çıkarken selâm vermek gerekir. Çünkü Namazın sonunda selam vermek vaciptir. Bir görüşe göre de, sadece sağ tarafa selam verilmesi vacibdir, sol tarafa ise sünnet. Selâm bir defa sağa, bir defa da sola verilir ve tekrar edilmez. Böylece namaz bitmiş olur.
Fıkıh ve İlm-i Hâl kitaplarında namazın sonunda sağa ve sola başımızı çevirmemiz ve bu esnâda “Es-Selâm” kelimesini söylememiz vâcip, “aleyküm ve rahmetullâh” ifâdelerini söylemek sünnettir denilmekte ise de asıl vâcib olan, yukarıda da söylediğimiz gibi “Es-Selâmu aleyküm” demektir. Sünnet olan ise “ve rahmetulllâhi” cümlesidir.
Namaz bittikten sonra, baş önce sağa, sonra sola çevrilip, omuza bakarak, her iki tarafta da şöyle söylenir:
Okunuşu : “Esselâmu aleyküm ve rahmetullah”
Mânası: «Selâm ve Allah’ın rahmeti sizin üzerinize olsun. Selâm anında, meleklere, müslüman cinnilere, (eğer cemaat namaz kılmıyorsa) imama ve cemaate selâm verdiğine niyet edilir.
Namazın sonunda sağ tarafa selâm verirken gönülden geçirilen niyet, sağ tarafımızda hazır bulunan en ön saftan en arkadaki safa kadar o namaza iştirak eden bütün Müslümânlar ve kendilerini göremesek de orada hazır bulunan meleklerdir. Sola selâm verilirken de soldaki Müslümânlar ve melekler kasdedilir. Yani verdiğimiz selâm ile sağ ve sol tarafımızda bulunan Müslümanlar ve melekler için “Allâh’ın selâmı, rahmeti, bereketi, affı ve bağışı sizin üzerinize olsun” diye duâda bulunmaktır.
b) Şafiî mezhebine göre: Namazın on ikinci farzı, selâm vermektir. Nitekim Sahîh-i Müslim’de, “Namazın tahrîmi tekbirdir, tahlili ise selâmdır.” buyurulmuştur. Selâm’m en kısa şekli “es-Selâmü aleyküm” dır. Bunun aksi de olabilir, yani “Aleykümü’s-Selâm” da demek kâfidir. Ancak bu ikinci şekilde selâm vermek mekruhtur. En kâmil şekli ise, “es-Selâmu aleyküm ve rahmetullah” dır. Selâm bir defa sağa, bir defa da sola verilir ve tekrar edilmez. Sağ yanağı görülecek şekilde iltifatta bulunur ve verdiği selâmla iltifat ettiği cihetteki melekleri, mü’min olan insanları ve cinleri kasdeder. Bu da sünnettir. (bk. Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci’t-Tullab, 1/46)
c) Hanbeli mezhebine göre: Namazın sonunda, namazdan çıkmayı irâde ederken sağ tarafına ve sol tarafına dönerek Es-Selamü Aleyküm Ve Rahmetullah der. Bu şekil selâm vermek vâcibdir, başka bir lâfız bunun yerine geçmez. Selâmda sünnet olan lafız, Es-Selamü Aleyküm Ve Rahmettullah’dır.
d) Mâliki mezhebine göre: Mâliki mezhebine göre, namazdan çıkmak için sağ tarafa selâm vermekle yetinilir. Ancak bu imama ve bir de yalnız başına namaz kılana has bir sünnettir. Cemaatle namaz kılan kimse, hem hafif sağına, hem de soluna selâm verir, böylece sağ ve sol tarafındaki müminlerin selâmını karşılayıp cevaplamış olur. (Geniş bilgi için bk. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkam Hadisleri, Namazdan Selam İle Çıkmak bölümü)
