Ölüm insan varlığı için bir âlemden diğerine intikal etmektir. Hepimizin gerçek evi ahiret yurdudur. Bu anlamda ölüm yok olmak değildir. Bu nedenle ölülerimizi unutmamalıyız. Bizler hayatta iken onlar için hayır ve hesanat yapıp arkalarından dua etmeliyiz. Ayrıca ölenler yakınlarının temiz bir hayat yaşamasını isterler. Çünkü ölenler, perdenin gerisini görmüşlerdir. Orada neyin fayda ve zarar verdiğini anlamışlardır. Hayatta iken yaptıklarının, vefatından sonra kişinin kendisine ulaşacağını ifade ve hayatta iken hayır yapmaya teşvik eden pek çok hadis-i şerif vardır.
Peygamber Efendimiz (s.a.v) “İnsan ölünce (salih) ameli kesilir. Ancak üç amel (in sevabı) kesilmez: Sadaka-i câriye (kamuya yararlı sadaka), faydalanılan bir ilim ve arkasında kendisine dua edecek hayırlı bir çocuk bırakmak.”
İnsan, bu dünyada kalmak için yaratılmadı. Ölüm bir köprü gibidir. Sevgiliyi sevgiliye kavuşturur. Ölmek, felaket değildir. Öldükten sonra başma gelecekleri bilmemek felakettir. Ölülere, duâ ile, istiğfar etmekle, onun için sadaka vermekle yardım etmek, imdâdlanna yetişmek lâzımdır. Ne yapılacaksa biran önce yapılmalıdır.
İslâm âlimleri, ölünün ruhuna Kur’ân okunduğu zaman peşinden bir dua ile ruhlarına bağışlanmasını tavsiye etmişler, sahabiler de bu şekilde yapmışlardır. Peygamberimiz (s.a.v.) “ölülerinize dua etmekle emrolundum” buyurmuştur. Uhud’da baki
Anlamı : “Allahım! Onu bağışla ve ona merhamet et. Ona afiyet ver ve onu affet. Onu hoş karşıla ve yerini genişlet. Onu su, kar ve dolu ile yıka. Onu, beyaz elbisenin kirden temizlendiği gibi günahlardan temizle. Ona; yurdundan daha hayırlı bir yurt, ailesinden daha hayırlı bir aile, eşinden daha hayırlı bir eş ver. Onu cennete koy. Onu kabir azabından ve cehennem azabından koru.” (Müslim, hadis no: 963)
Rasulullah (s.a.s) bir ölünün namazını kılarken: Allah’ım! Bu ölüye mağfiret ve rahmet buyur. Onu azaptan koru, affet. Onun cennetten hissesini ihsan et. Kabrini genişlet. Su ile, karla, buzla onun haramlarını yıka. Beyaz elbiseyi kirden temizler gibi onu hatalarından temizle. Kendi evinden daha hayırlı bir ev, ehlinden daha hayırlı bir aile ve eşinden daha hayırlı bir eş ver. Onu cennete koy. Kabir ve ateş azabından onu koru» diye dua ettiğini işittim. Bunun üzerine: «Keşke ölen ben olsaydım» diye temennide bulundum.
(Müslim)
Türkçe Okunuşu: İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi râciûn. Ve inne ilâ Rabbinâ lemünkalibûne, Allahümmek’tübhü indeke fil muhsinîne vec’al kitâbehu fi illiyyîn. Vehlufhü fi ehlihi fil ğâbirine velâ tahrimnâ ecrehu velâ teftinnâ ba’dehu.
Anlamı : ‘‘Biz Allah’tan gelmiş ve Allah’a gidiyoruz.. Ve biz ahirette yine O’na dönücüleriz. Allah’ım, onu (ölüyü) yüce huzurunda iyilerden yaz. Kitabı illiyyine koy. Arkada kalan çoluk çocuğuna halef ver, O’nun sevabından bizleri uzaklaştırma ve bundan sonra bizleri fitneye sokma. ”
Ölen bir din kardeşimizi ziyaret ettiğimizde bu duâ okunur. Bilginler bunu böylece tertip etmişler ve bu duâya devam eylemişlerdir. Bu duâda çok büyük hikmetler mevcuttur. Müslümanların birbirlerine hem hayatlarında ve hem de öldüklerinde duâ etmeleri İslâmî bir gelenektir.
