Hasta ve yolcu olanlar da oruçtan sorumludurlar. Yani oruç onlara da farzdır ama mazeretlerinden dolayı onlara tutmama ruhsatı verilmiştir. Bununla birlikte tutarlarsa daha hayırlı olacağı bildirilmiştir. Dolayısıyla Ramazan ayı geldiğinde mazereti olanlar hasta yolcu çok yaşlılık gibi vb. tutamadıkları günler için fidye veya Fıtır sadakasını verirler. Oruç tutma gücünde olmayan kimse, fidye verebilecek kadar zengin de değilse, yapacağı iş, Allah`tan af ve mağfiret dilemektir. Fidye vermek mecburiyeti, onun üzerinden kalkmıştır. Bir kimse fidyesini verse, sonrada oruç tutabilecek duruma kavuşsa, evvelâ verdiği fidyelerle yetinemez, tutamadığı oruçları kaza gerekir. Bu durumda; kaza etmeden ölürse, oruç borcunun ödenmesi için varislerine vasiyette bulunması gerekir. Sıhhatine kavuşmadan vefât edecek olsa verdiği fidyeler kâfi gelir, vasiyette bulunması gerekmez.
Fidye, bir fakiri bir gün doyurmak demektir. Bir Müslümanın böyle mazeretlerden dolayı hayattayken tutamadığı ve fidyesini de ödemediği oruç borcu varsa; öldüğünde, malından, tutamadığı oruçlar kadar fidye verilmek suretiyle borcundan kurtarılır.Fidye Ramazan ayının başında veya sonunda verebilir.
Oruç tutmaya gücü yeten kimse, oruç tutmayıp fıtır verebilir mi?
Oruç tutmaya sürekli özrü bulunamayan bir kimse, oruç tutmayarak yerine fidye veremez.
O yıl içerisinde hemen tevbe etmesi ve kazalarını tutması lazım aksi taktirde günahkar olur. Çünkü Yüce Rabbimizin Kur’anı Kerim’de 
Bakara Suresi 183. Ayet Meali: Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı.
Ramazan ayında oruç tutmak farzdır. çünkü Allah Teala (c.c) “Sizin üzerinize oruç farz kılındı” diye buyurur. Farz olan orucu hiçbir sıkıntısı ve mazereti hastalığı gibi olmayan bir kişi tutamadığı ramazan oruçlarının karşılığını fidye veremez. Yine Kur’anı Kerim’de kimler fidye verebilir diye Yüce Rabbimiz şöyle buyuruyor. 
Bakara Suresi 184. Ayet Meali: Oruç, sayılı günlerdedir. Sizden kim hasta, ya da yolculukta olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutar. Oruca gücü yetmeyenler ise bir yoksul doyumu fidye verir. Bununla birlikte, gönülden kim bir iyilik yaparsa (mesela fidyeyi fazla verirse) o kendisi için daha hayırlıdır. Eğer bilirseniz oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır.
Bu özürler dışında kişinin Ramazan ayında oruç tutmaması büyük günahlardandır. Daha sonra kazasını tutsa bile zamanında tutmadığı için günah mesuliyeti üzerinden kalkmaz. Hem kazasını tutmalı hem de tövbe istiğfar etmelidir.
