Ramazan aylarında insan oruçlu olduğunda bir çok oruç ile ilgili soru aklına takılıyor. Mesela oruçlu iken arkadan veya önden fitil koymak orucu bozar mı?
Ağrı kesici, ateş düşürücü olarak veya diğer bazı amaçlarla makattan; mantar ve bazı kadın hastalıklarının tedavisinde ferçten fitil kullanılmaktadır. Öncelikle şunu söylemek gerekir ki, İslam, kolaylık dinidir. Bu konuyla ilgili Kur’an-ı Kerim’de geçen bazı ayetler şöyledir:
“Allah, insanı ancak gücünün yeteceği işle mükellef tutar…” (Bakara suresi, 285. ayet.)
“Allah, sizin için kolaylık diler, zorluk istemez…” (Bakara suresi, 185. ayet.)
Fıkıh ve ilmihal kitaplarına göre fitil kullanmak orucu bozar. Bundan dolayı sadece kaza gerekir, keffaret gerekmez. Bu nedenle Eğer gerçekten bir hastalığın tedavisi içinse kullanmak zorunda kalan hastalar oruç tutmayabilir. Sonra bir tane kaza ederek oruç tutabilirler.
Kadının tenasül organına ilaç ve benzeri herhangi bir şeyin akıtılması da orucu bozar.Erkeğin tenasül organının içine akıtılan ilaç Hanefilere göre orucu bozmaz; Şafıilere göre ise bozar.
Lavman, tıbbî operasyon öncesi veya kabızlıkta kalın bağırsakta bulunan dışkının, anüsten içeriye sıvı verilerek dışarı çıkarılmasıdır.
Sindirim sistemi, ağızla başlayıp anüsle sona eren, sindirim borusu ile sindirim bezlerinden oluşur. Sindirim borusu ise, ağızla başlar. Ağzın gerisinde yutak bulunur. Sonra yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, rektum ve anüs gelir. Sindirim ince bağırsaklarda tamamlanmaktadır. Kalın bağırsaklarda ise, sadece su, glikoz ve bazı tuzlar emilmektedir. Kadının ferci ile sindirim sistemleri arasında ise bir bağlantı bulunmamaktadır.
Bu itibarla kadınların fercinden kullanılan fitiller, orucu bozmaz. Makattan kullanılan fitiller ise, her ne kadar sindirim sistemine dâhil olmakta ise de, sindirim ince bağırsaklarda tamamlandığı, fitillerde gıda verme özelliği bulunmadığı ve makattan fitil almak, yemek ve içmek anlamına gelmediği için, orucu bozmaz.
Lavman yaptırmak konusunda ise, iki durum söz konusudur; kalın bağırsaklarda su, glikoz ve bazı tuzlar emildiği için, gıda içeren sıvının bağırsaklara verilmesi veya orucu bozacak kadar su emilecek şekilde verilen suyun bağırsakta kalması durumunda oruç bozulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, 263). Ancak, suyun bağırsaklara verilmesinden sonra bekletilmeyip bağırsakların hemen temizlenmesi durumunda, verilen su ile birlikte bağırsaklarda bulunan dışkının dışarıya çıkarıldığı ve bu esnada emilen su da, çok az olduğu için oruç bozulmaz (DİYK 22. 09. 2005 tarihli karar).
