Ramazan ayı başlamasıyla en çok merak edilen sorulardan biride ” iğne orucu bozar mı? ” Bir çok nedenden dolayı bazen insan oruçlu iken hastanede ve başka sağlık sektöründe kendine aşı yapmak zorunda kalabiliyor. Peki Aşı yaptırmak orucu bozar mı? veya iğne vurdurmak orucu bozar mı?
Allah her can sahibini, onu güçsüz düşürecek veya sıkıntıya sokacak herhangi bir şeyle yükümlü tutmaz. Bilakis, gücünün yettiği ile mükellef tutar. Kişinin yaptığı hayır kendi lehine, şer de kendi aleyhinedir.
“Bir insanın hayatında karşılaştığı olaylar o anda ne kadar zor gibi görünse de, aslında her biri o kişinin sabredebileceği şiddettedir”.
“… Hiçbir kimse, gücünün yettiğinden fazlasıyla sorumlu tutulamaz” (Bakara, 223)
İslâm’da hastaya, namaz, oruç vb. ibadetlerde bazı kolaylıklar getirilmiştir. Namazı oturduğu yerde veya yatarak kılma; Ramazan’da oruç tutmayarak daha sonra kaza etme gibi. (Bakara, 2/184-185) Ancak hasta olan kişi oruca dayanabilecek durumda ise, oruç da tutabilir. Bu durumda, günlük olarak belirli saatlerde alması gereken ilâçları varsa durum ne olur? Ağız, burun, ön ve arka gibi normal yollardan oruçlu iken alınacak, yiyecek, içecek, ilâç ve benzeri şeylerin orucu bozacağı konusunda İslâm bilginleri arasında görüş birliği vardır. Bu yüzden, ağızdan alınacak hap, şurup, pastil vb. ilâçlar orucu bozar.
Allah, bir kişiye ne vermişse ancak onu yükler kimseye gücünün üstünde bir şey yüklemez .
Bu nedenle yukardaki verdiğimiz soruda..
İmâm-ı A’zam’a göre ağız gibi fıtrî bir menfezden mideye bir şey almak orucu bozduğu gibi vücudun herhangi bir yerim delmek ve yırtmak suretiyle fıtrî olmayan bir menfezden ona bir şey sokmak veya zerk etmek de orucu bozar.
Fakat Ebû Yûsuf, Muhammed ve İmam-ı Şâfiî mezhebine göre fıtrî bir menfez olmayan bir yol ile vücûdun içine bir şey sokulur veya zerk edilirse orucu bozmaz (16). Nevevî, “Bir kimse baldırına bir bıçak sokar veya içine ilâç zerk ederse orucu bozulmaz” diyor (17).
Binâenaleyh hasta olan kimse imkânı varsa gündüz değil gece vaktinde iğnesiniyaptırmaya gayret sarfetsin, fazla rahatsız olur, veya gece vaktinde yaptıracak kimsesi olmazsa Hanefî olan kimse imâmeyne göre orucunu bozmadan iğnesini yaptırır.
Bilâhere ihtiyâten gününe gün kaza ederse iyi olur. Ama “karnına bir hançer sokarsa” Şâflı mezhebine göre orucu bozulur (18). İmâmeyne göre bozulmaz.
Oruç; yemek, içmek, cinsel ilişki ve bunların kapsamına giren şeylerle bozulur. Bu sebeple, besin değeri taşımayan aşılar orucu bozmaz.
Tedavisi devam eden hastalar, sağlıklarına kavuşup tedavileri sona erinceye kadar oruçlarını erteleyebilirler. Bununla birlikte, Ramazan ayında herkesle birlikte oruca devam etmeyi arzu ediyorlar ve oruç tutmalarına da başka bir engel bulunmuyorsa iğnelerini iftardan sonra yaptırmaları yerinde olur. Bu imkâna sahip olmayanlar, tedavi ve aşı amaçlı iğne yaptırabilirler. Ancak, oruçlu iken gıda ve vitamin iğneleri yaptıranların, ağızdan aşı alanların damardan serum ve kan verilenlerin orucu bozulur. Daha sonra bu oruç kaza edilir. (19)
(16) al-Mebsût, c. 3, s. 68
(17) al-Mecmû c. 6, s. 353
(18) Aynı eser aynı sayfa
(19) Diyanet İşleri Başkanlığı
