Ramazan’a yakın ve ramazan ayında sürekli aklımızda veya çevremizde duyduğumuz orucu bozan durumlar nelerdir diyanet camiasında da sürekli camide hocalar vaazındada hatırlatırlar. Allah Teâlâ, orucu, hikmeti gereği en mükemmel bir şekilde farz kılmıştır.Bunun içindir ki oruçlu kimseye, mutedil olarak orucunu tutmasını, oruçla kendisine zarar vermemesini ve oruca aykırı olan şeyleri de yiyip içmemesini emretmiştir. Oruç tutuğumuzda daha hassas hale gelerek orucu bozan davranışlar nelerdir veya orucu bozan haller‘den uzak olmaya çalışırız. Bu sebeple orucu bozan sebepler’i madde madde anlatmaya çalışacağız.
Oruç tutmak, İslâm’ın dayandığı 5 temel esastan birisidir. Aynı zamanda, İslâm şeâirlerinin de büyüklerindendir. Medine’de hicretten 1.5 yıl sonra, Şaban ayının 10. günü farz kılınmıştır. Farziyyeti, Kitab, Sünnet ve İcma’ ile sâbittir.
Oruç, imsak vakti dediğimiz fecr-i sâdık (ikinci fecir) zamanından güneşin batışına kadar geçen süre içinde hiçbir şey yememek, içmemek, cinsî muamelede bulunmamak demektir. Bu gibi şeylerin vücuttan çıkması, bedeni güçsüz kılar. Bunun içindir ki Allah Teâlâ, oruç tutan kimsenin zarar görmemesi için, oruç sebebiyle güçsüz kalma durumu ile insan vücudundan çıkan bu gibi şeyler sebebiyle güçsüz kalma durumunun biraraya gelmemesi ve tuttuğu orucun mutedil olmaktan çıkmaması için aşağıda maadeler halinde yazılanlar, orucu bozan şeylerden saymıştır.
Orucu bozan şeyler şunlardır :
1) Kasden kusmak. Ebû Hureyre radıyallahu anh: “Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurdu” demiştir:“Oruçlu iken istemeyerek kusan kimseye kaza gerekmez. (Ama) Kendi isteği ile kusarsa, orucunu kaza etsin.” (Ebu Davud, Sıyam, 33; Tirmizi, Savm, 25; İbn Mace, Sıyam, 15)
Kişinin kendi zorlamasıyla gelen ağız dolusu kusuntu orucu bozar. Çünkü, bu durumda iken az çok tekrar mideye bir şeyler gider.
Bu şekilde bozulan bir orucun sadece kazası gerekir. Fakat, ağız dolusundan az olup tekrar kendiliğinden içeri giderse İmam Muhammed’e göre orucu bozar, İmam Ebû Yusuf’a göre bozmaz.
İnsanın kendi isteğiyle içeri giderse her iki imama göre oruç bozulur.
Esas itibariyle bir hata eseri olarak oruç bozulunca hiçbir şey yiyip içmeden iftara kadar beklemek vaciptir.
Bir hata sonucu bozulan oruçtan sonra kusmada olduğu gibi yeyip içmek sâdece kazâyı icap ettirir, keffâreti gerektirmez.
2) Vücûdun dışına açılan menfezden bir şeyin içeriye girmesi.
3) Cinsî münâsebet. Oruçlu iken cinsel ilişkide bulunmak, orucu bozan şeylerin, günah yönünden en büyüğü ve en şiddetlisidir. Her kim, Ramazan ayının gündüzünde kasten ve kendi isteğiyle -erkek ve dişinin iki üreme organının birbiriyle birleşmesiyle- cinsel ilişkiye girerse, meni gelmiş olsun veya olmasın, orucunu bozmuş olur. Bu kimsenin tevbe etmesi, o günkü orucunu tamamlaması ve katlanmış keffâretini vermesi gerekir.
4) îstimnâ. İstimna kişinin kendi kendine tatmin edecek yollara başvurması yani mastürbasyon demektir. (masturbasyon/elle boşalmak).
5) Hayz (Aybaşı hâli). Kadınlar hakkında ibadet temizliği ve ibadetlere ilişkin bazı özel düzenlemelerin bulunması, bu cinsin ayrıcalıklı, muaf veya ikinci derecede kabul edilmesi anlamında olmayıp bunlar cinsin fıtrî ve fizyolojik özellikleri göz önünde bulundurularak konmuş hükümlerdir. İslamiyet kolaylık dinidir. Kadınların bu dönemlerinde kolaylık olsun diye ibadet mükellefiyeti kalkar. Bunun illeti Allah’ın bu şekilde emretmiş olmasıdır; hikmeti ise temizlik ve kolaylık yönündendir.
6) Nifâs (Loğusalık). Fıkıh dilinde nifas yani lohusalık, doğumdan hemen sonra kadının cinsel organından gelen kan veya bu şekilde kan gelmesinin sebep olduğu hükmi kirlilik (hades) halinin adıdır. Böyle kadına da lohusa (nüfesa tabir edilir.
7) Delilik. birçok ruh ve akıl hastalığını içine alan gayet geniş ve genel manalı bir kelimedir.
8) Mürted olmak. İslâm’dan dönüp başka bir dine giren veya dinsizliği tercih eden kimseler için kullanılan bir akaid terimi.
