Hafta bir gün toplu şekilde cemaatla kılınan cuma namazına gidemeyen ne yapmalıdır? Yada çalışma şartlarından dolayı cuma namazını kılamayan kimse günaha girer mi? Öncelikle zaruretten dolayı cuma namazının kılınması mümkün değilse o günün öğle namazının kılınması gerekir. Cuma namazı tembellikten ötürü terk edilirse bunun neticesi KEBAİR BİR GÜNAH işlemektir. Terk edilme sayısı arttıkça günahın ağırlığı da büyür.
Peygamber (asm) buyurdu ki: “Ehemmiyet vermeyerek üç cuma namazı terk eden kimsenin kalbini Allah (cc) mühürler.” (Hakim, Kütüb-i Sitte) Ayrıca cuma namazının farz olduğuna inanan fakat bu namazı kılmayan kimse kâfir olmaz. Cuma namazını kılmak farzdır; bunu kılmayanlar günahkâr olur. Ancak günah işleyenler kâfir olmazlar. Bu nedenle cuma namazını kılmayanlara kâfir diyemeyiz. İnkâr veya hafif görme gibi bir nedene dayanıyorsa o maazallah dinden çıkma olur. Allah Teâlâ imanlarımızı muhafaza buyursun.
Cuma namazına kavuşmayan kimsenin öğle namazını kılması gerektiğine dair bir hadis rivayetine rastlayamadık. Yalnız bir rivayete göre, Abdullah İbn Mesud bir defasında cuma namazını kaçırdığı için, iki kişiyle birlikte öğle namazını kılmıştır. (bk. V. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî,2/313)
Dâire âmiri, memurların cuma namazına gitmelerine izin vermezse ne yapmaları gerekir?
Daire âmiri, memurların cuma namazına gitmelerine izin vermezse, önce âmiri, makbul bir yolla takındığı menfi tavırdan vazgeçirmeye çalışırlar, imkân olmadığı takdirde memur ya kendi naklini başka yere yaptıracak, yahut da maddi durumu müsâit olduğu takdirde istifâ edecektir. Durumu müsâit olmazsa görevine devam edip cuma namazma gitmeden öğle namazını kılar, vebâl de âmire ait olur, işçinin de durumu böyledir. İbn Kâsım ve Şebramilisi şöyle diyorlar: Cuma namazına izin vermeyen bir işverenin yanında bir işçinin çalışabilmesi için, muhtaç olması gerekir. Muhtaç olmadığı takdirde cuma namazını kılmayarak yanında çalışması haramdır (105).
Hanefî ‘ulemâsından al-îmâm Abû Hafs ve Ebû Bek al-Haddâdî gibi zevât; işverenin izni olmadan işçinin cuma namazma gitmesi câiz değildir, demişler ise de işçi ve memurun cuma namazına gitmelerine mâni’ olmak büyük bir vebâldir (106).
(105) Şebrâmilisi: c. 2, s. 134
(106) El-Cevhere: s. 116, el-Fetavâ’l Hindiye: c. 1, s. 144
