Talak sarih -açık- ve kinâye boşamada açık değil, boşamadan başka bir manaya muhtemel olan- olmak üzere iki çeşittir, dedik. Bunlardan hangisi ric’i talak, hangisi baindir?
Şâfîî mezhebinde boşanmada kullanılalı kelime sarih olsun kinâye olsun bir defâ söylediği takdirde ric’attır. Kadın istesin, istemesin erkek arzu ettiği takdirde ric’at edebilir. Ancak “boşsun” veya “sen boşsun” dediği zaman üç talakı niyet ederse bir defa söylediği halde üç talaktır (56). Ve beynûniyet vâki olur. Ama bir defa söyler ve üç talak niyetini getirmeyip ric’at etmediği takdirde iddetin bitiminde kadın ondan ayrılır, yabancı olur. Ama her iki taraf arzu ederlerse yeni bir nikâh ile bir araya gelebilirler. Ve sadece iki talak sahibi sayılır.
Hanefî mezhebinde ise mutlak sarih, yâni bir vasıf ile vasıflanmayan talak ile kinâyeden “iteddi-istebri’i rahmeki ve vahidetün” kelimeleriyle manasım ifade eden kelimeler ric’îdir.
Kinayenin kalan kelimeleri ile boşanma murad edilirse bâindir. Bir defa söylense de kadın tamamiyle gider. Ric’at da edemez. Ancak her iki taraf arzu ettikleri takdirde yeniden birbiriyle iki talak ile evlenebilirler.
Ayrıca talak kelimesiyle arapçadan başka dillerde manasım ifade eden tercümesi şiddet ve ziyade gibi şeylerle vasfedilirse -sen şiddetli bir talak ile boşsun gibi- yine bâine sayılır.
Dipnot
56) al-Sirâc al-Vehhâc. s. 415