Sıfât-ı Selbiyye nedir ve kaç tanedir?
“Selb”, Arapça isimdir. Selb, nefy ve inkar etmek manasına gelir.Selbi, nefiy ile alakası bulunan demektir. İşte bu sebeble Yüce Allah’ın zâtî ve sübûtî sıfatlarının zıdlarına “sıfât-ı selbiyye” denmiştir ki; bunlar, Yüce Allah’ın zâtına mümteni’ olan, yaraşmayan sıfatlardır. Allahü Teâla ya yakışmayan ve eksikliği ifâde eden hâllerden Allahü Teâlâ’yı tenzih eden sıfatlardır. Bunlar : Vahdâniyyet, Kıdem, Beka , Muhâlefetü’l-Havâdis, Kıyâmün binefsi-hi ve Vücûd sıfatlarıdır. Bu sıfatlar bize Allah’ın nasıl olduğunu tanıtır. Allah ancak sıfatlarıyla tanınır. Cenâb-ı Hakk’ın lâzıme-i zarûriyye-i Zâtiyyesi olan ve Zât-ı Akdes-i İlâhiyyeyi tavsíf ve takdîs eden, mahlûkátta benzerleri bulunmayan ve kendi zıdlarını selbeden sıfâtlara denir. İşte, kendi zıdlarını selbettiği için bu sıfâtlara “selbiyye” denilmiştir. Zât-ı Akdes-i İlâhî’nin künh-i mâhiyyeti bilinmediği için hakíkí ta‘rîfi mümkün değildir. Ancak o Zât-ı Akdes, nekáisten ve zıdlarından takdîs edilmekle tavsíf edilebilir.Sıfât-ı selbiyye altı tanedir.
VÜCÛB-i VÜCÛD
Varlığı aklen zarûrî, yokluğu ise aklen muhâl olan vücûda “Vücûb-i Vücûd” denilir. Bu sıfâta, Sıfât-ı Selbiyye denildiği gibi, sıfât-ı ayniyye ve sıfât-ı nefsiyye de denilmektedir. Cenâb-ı Hak, Vâcibü’l-Vücûd’dur. Mâsivâsı mümkinü’l-vücûddur.
KIDEM
Varlığının başlangıcı olmamasıdır. O Zât-ı Vâcibü’l- Vücûd “Kadîm”dir, Ezelî’dir. Mâsivâsı ise hâdistir.
BEKÁ
Varlığının sonu olmamasıdır. O Zât-ı Vâcibü’l-Vücûd “Bâkí”dir, “Ebedî”dir. Mâsivâsı ise fânîdir.
VAHDÂNİYYET
O Zât-ı Vâcibü’l-Vücûd birdir. Vâhid’dir, Ehad’dir. Zâtında, şuûnâtında, sıfâtında, esmâsında ve ef‘álinde şerîki, nazíri, misli, misâli ve mesîli yoktur. Mâsivâsı ise müteaddiddir.
MUHÁLEFETÜN Lİ’L-HAVÂDÎS
Sonradan yaratılanlara benzememesidir. O Zât-ı Zü’l-Celâl, mahlûkátın cinsinden değildir. Mâsivâsı ise biribirine benzemektedir.
KIYÂM Bİ-NEFSİHÎ
O Zât-ı Vâcibü’l-Vücûd, Zâtıyla káimdir. Varlığı için hîç bir şeye muhtâc değildir. Mâsivâsı ise her hâlinde ve her şe’ninde O’na muhtâctır.
