Astım hastalığından dolayı bazı vatandaşlarımız ilaç kullanmaktadır. Bunların biri’de spreyi kullanmaktadır. Bu nedenle aklımıza spreyi sıkmak veya kullanmak orucu bozar mı? Bu günkü makalemizde özellikle ramazan aylarında pek gündeme gelen ilaçlardan biridir. Bazı hastalarımız bu spreyi ağız veya burun gibi yollardan yoğunlaştırılmış suni oksijen, yiyecek, içecek cinsinden olmayıp, sırf hastanın teneffüs imkânını kolaylaştırmak için kullanılan bir maddedir.
Öncelikle şunu söylemek gerekir ki, İslam, kolaylık dinidir. Bu konuyla ilgili Kur’an-ı Kerim’de geçen bazı ayetler şöyledir:
“Allah, insanı ancak gücünün yeteceği işle mükellef tutar…” (Bakara suresi, 285. ayet.)
“Allah, sizin için kolaylık diler, zorluk istemez…” (Bakara suresi, 185. ayet.)
Nefes açıcı sprey kullanmak zorunda kalan astım hastası oruç tutmayabilir. Daha sonra iyileşince tutamadığı günleri kaza eder. İyileşme ümidi kalmamışsa, o takdirde tutamadığı günler sayısınca fidye verir. Bir fidye, Ramazan’da bir kişi için verilen bir fitre miktarıdır.
Nefes darlığından muzdarip bir kimsenin bronşlarını genişletip bir müddet rahat nefes alıp vermesini sağlamak amacıyla ağza sıkılan sprey orucu bozar mı?
Teneffüs, bütün canlıların yaşayabilmesi için en tabii hakkıdır. Astımlı hastanın fizikî yapısı oruç tutmasına müsait olup başka bir hastalığı da olmadığına göre, ilaç ağız ve nefes boruları cidarlarında emilerek yok olduğu gerçeğinden hareketle ve orucun teşri hikmeti de dikkate alındığında, astımlı hastaların rahat nefes almalarını sağlamak amacıyla ağza püskürtülen oksijenli ilacm orucu bozmayacağı mütalaa olunmuştur.
Bu spreyden bir kullanımda 1/20 ml. gibi çok az bir miktar ağza sıkılmaktadır. Bunun da önemli bir kısmı ağız ve nefes boruları cidarları tarafından emilip yok olmaktadır. Bundan geriye kalan miktarın tükürükle mideye ulaştığı konusunda ise, kesin bir bilgi yoktur.
Diğer taraftan, “kesin olarak bilinen, şüphe ile bozulmaz.” kaidesi gereğince, mideye bir şeyin ulaşıp ulaşmadığı konusundaki şüphe ile de oruç bozulmaz. Bu itibarla astımlı hastaların, rahat nefes almalarını sağlamak amacıyla ağza püskürtülen oksijenli ilaç, orucu bozmaz (DİYK 22. 09. 2005 tarihli karar).
