Ticaret için olmayan, yalnız kira almak üzere sahip bulunulan evler ve dükkânlar zekâta tabi değildir. Ancak bunların nisap miktarının üzerinde biriken kiralarından üzerinden bir yıl geçince zekâtı verilir. Ticaret, kazanmak maksadıyla elde edilen mallardır.
Misal vermek gerekirse binek olarak kullanmak için alınan otomobiller ticaret malı olmaz; bunun zekâtı da verilmez. Fakat bir kişi otomobil alım satımı ile meşgul olsa ve bu araçları satmak niyeti ile elinde bulundursa onların zekâtını alış fiyatlarına ve maliyetlerine göre tespit ederek vermekle mükellef olur.
Her şeyden önce, ticaret mallarının zekâtı hesap edilirken, üzerinden bir yılın geçmiş olması ve nisap miktarına ulaşması gerekir. Ticaret mallarının nisabında altın ve gümüşteki nisap miktarı esas alınır. Buna göre yıl başında 20 miskal (85 gram) altın veya 200 dirhem (595 gram) gümüş miktarı nisaba ulaşan bir ticaret malının zekâtı için yıl sonundaki değerine itibar edilir. Yıl içindeki eksilip artması zekâta tesir etmez. Fakat yıl sonundaki değeri nisap miktarının altına düşerse, artık zekâtı verilmez. Yine yıl içinde tüccarın iflas etmesi veya elinde hiç mal ve paranın kalmaması durumunda da “üzerinden bir yıl geçme” şartı kalkmış ve zekâtın farziyeti düşmüş olur.
Ticaret malının zekâtı, malın değeri üzerinden para olarak verilebileceği gibi, malın kendi cinsinden de verilebilir. Meselâ, kumaş ticareti yapan bir kimse malının zekâtını para olarak verebileceği gibi, kumaş olarak da verebilir. Bunda fakirin ihtiyacını göz önünde bulundurmakta fayda vardır. Hangisi fakirin işine yarayaksa o tercih edilir. Ticaret mallarının zekâtı hesap edilirken borçlar düşülür, kalan meblağ zekâta tâbi kılınır.
