Ticarette Zekat Alış Fiyatıyla mı Yoksa Satış Fiyatıylamı Değerlendirilecek

Ticaret malı yıl sonunda değerlendirilip zekâtı verilmelidir denilmektedir. Ama nasıl değerlendirilecek; alış fiyatıyla mı yoksa satış fiyatıyla mı?

Her şeyden önce ticaret mallarının zekâtı hesap edilirken, üzerinden bir yılın geçmiş olması ve nisap miktarına ulaşması gerekir.Ticaret mallarının zekâtı hesap edilirken borçlar düşülür, kalan meblağ zekâta tâbi kılınır.

Ticaret malı yıl sonunda iki bilirkişi tarafından değeri tesbit edilecek ve buna göre zekâtı verilecektir. Ama bu değerlendirme ne alış fiyatına ne de ilerde peyderpey yapılacak satış fiyatına göre olacaktır. Belki o anda mevcut mal hemen satılırsa ne kadara satılırsa o miktar nazar-ı itibara alınır. Faraza hali hazırda yüzbin lira değerinde olan bir ticaret malı peyderpey ve yavaş yavaş satılırsa ikiyüz bin lira edecek olsa, şu anda toptan satıldığında ne kadar para getirecekse o nazar-ı itibara alınır ve zekâtı ona göre verilir (13) Şibramilisi, c. 3, s. 105)

Alış fiyatına bakılmaz. Belki o zaman ucuz olabilir, veya o zaman pahalıdır, şimdi fiyatı düşmüş olabilir.

TICARET VE ALIŞ-VERIŞIN YASAKLARI:

Peygamber Efendimiz şöyle buyurmaktadır:

1- “Yemin metaın satışın sağlar, fakat bereketini giderdir” (Buhari-Müslim).

2- “Alışverişte çok yemin etmekten sakınınız” (Müslim).

3- İbn Ömer’den rivayet edilmiştir: “Adamın biri Resulüllah’a alışverişte çok aldatıldığını söyledi. Bunun üzerine Peygamber (sav) kendisine buyurdu ki: “Alışverişte bulunduğun zaman “aldatma olmasın” diyerek karşı tarafa bildir.”

4- Peygamber (sav) buğday satan bir adama vardı ve kendisine bunu nasıl satıyorsun, diye sordu. O da fiatını söyledi. O sırada kendisine elini buğdayın içine sokması için vahiy geldi. Peygamber (sav) elini içine sokunca yaş olduğunu gördü. Bunun üzerine Peygamber (sav) şöyle buyurdu: Bizi aldatan bizden değildir” (Müslim-Ebu Davud).

5- Peygamber (S.A.V) köpek ,zina parasından ve kahinin ücretinden nehy etmiştir(Buhari –Müslim-Ebu Davud)

6-Cabir diyor ki: Mekke fethinde Peygamberin şöyle söylediğini duydum:”Allah ile Rasulü içkinin,leşin, domuzun ve putların satışını yasaklamıştır.(Buhari-Müslim)

7-” Peygamber (SAV) Cenab-ı Hak’tan şunu nakletmiştir:” Kıyamet günü üç kişinin hasmıyım. Benim namıma söz verip de sözünü yerine getirmeyen, hür bir kimseyi satıp da parasını yiyen ve işçi çalıiştırıp da işçinin parasını vermeyendir.”(Buhari)

8- ”Hiç bir kimse mü’min kardeşinin satışı üzerine satış yapmasın ve mü’min kardeşinin nişanlandığı kadınla nişanlanmasın” (Buhari- Müslim)

9- ”Öyle bir zaman gelecek ki insanlar ellerine geçenin helal mi haram mı olduğunu düşünmeyeceklerdir.” (Buhari-Nesai)

10-Borçlu olan kimse borcuna karşı rehindir.Kıyamet günü yalnızlığından dolayı Allaha şikayet edipyalvaracaktır.