Bu zamanda çeşitli isimler altında çok vakıf kurulmuştur. Bu vakıflara bina, arsa, tarla verildiği gibi parada veriliyor. Bu tip vakıflar İslâmî midir, onlara yardım etmek doğru mudur?
Bu zamanda kurulan vakfın İslâmî olup olmadığmı anlamak için İslâmî vakfın ta’rifini yapıp ne olduğunu anlatıp sonra kurulan vakfın durumunu anlayabiliriz.
İslâmî vakfın ta’rifi şöyledir: Kendisinden istifâde edilebilen ve devam eden menkûl veya gayr-i menkûl bir mülkü, bir hayır cihetine tahsis etmektir. Bu ta’rifin göze çarpan üç kaydı vardır:
1— Vakfedilen nesnenin akâr, bağ, bahçe ve hayvan gibi devam eden bir şey olmasıdır. Para, sabun, gıda maddeleri gibi, kullanmakla tükenen şeylerin vakfı sahih değildir. Vakfedildiği takdirde teberru ve sadaka sayılır.
2— Vakfm muvakkat değil, ebedî olarak tahsis edilmesidir. Bir tarla veya bir bina beş veya on seneliğine vakfedilirse vakıf sahih sayılmaz.
3— Vakfedilen cihet, câmi, medrese ve köprü gibi İslâm ve vatana hizmet eden bir hayır müessesesi olmalıdır. Binâenaleyh İslâmiyete ve vatana zarar veren, müslümanlann inancını sarsan müesseselere bir şey vakfetmek haramdır. Meselâ sefâhet ve ahlâksızlığı neşreden bazı yayın organları, vakıf kurmuşlar. Kurucuların gayesi hayra’hizmet değil, işret ve aşırı menfaat sağlamaktır. Gayelerine erişebilmek için her türlü sefâhet ve ahlâksızlığı basamak olarak kullanmaktadırlar. Böyle bir müesseseye yardım etmenin ne kadar vebal olduğunu izâh etmek icâp etmez. Bir vakfm İslâmî olup olmadığım anlayabilmek için onu İslâmî ölçülerle ölçmek gerekir. İslâm’a hizmeti varsa dine ve vatana zarar vermiyor ise İslâmî’dir, yoksa, İslâmî değildir. Ona yardım etmek de haramdır. Ayrıca bir vakıf müessesesine verilen para ile tarla ve bina gibi bir şey satın alınırsa o vakıf sayılmaz, maslahata binaen satılabilir.
