Vekâlet İslâmiyetin caiz gördüğü bir akittir. Sağlığında vekâletle yapılabilen her hangi bir iş için kendi yetkisini başkasına vermesine vekâlet denir. Mesela bir kimsenin bizzat kendisinin satabileceği bir malı satması için bir başkasını yetkili kılması bir vekâlettir. Mecellede bu akit: “Bir kimse işini başkasına tefviz etmek ve o işte onu kendi yerine ikame eylemektir” şeklinde tarif edilmiştir
Bu akdin meşrûiyeti kitap, sünnet ve icma ile sabittir. Nisa sûresinin 35. ve Kehf sûresinin 19. âyetleri vekâletin meşruyetinin Kur’ân’daki delilidir.
Nisâ Suresi 35. Ayet Meali Eğer karı-kocanın arasının açılmasından endişe ederseniz, erkeğin ailesinden bir hakem, kadının ailesinden bir hakem gönderin. İki taraf (arayı) düzeltmek isterlerse, Allah da onları uzlaştırır. Şüphesiz Allah, hakkıyla bilendir, hakkıyla haberdardır.
Kehf Suresi 19. Ayet Meali Böylece biz, birbirlerine sorsunlar diye onları uyandırdık. İçlerinden biri: “Ne kadar kaldınız”? dedi. (Bir kısmı) “Bir gün, ya da bir günden az”, dediler. (Diğerleri de) şöyle dediler: “Ne kadar kaldığınızı Rabbiniz daha iyi bilir. Şimdi siz birinizi şu gümüş para ile kente gönderin de baksın; (şehir halkından) hangisinin yiyeceği daha temiz ve lezzetli ise ondan size bir rızık getirsin. Ayrıca, çok nazik davransın (da dikkat çekmesin) ve sizi hiçbir kimseye sakın sezdirmesin.”
Vekâlet, ne zaman bâtıl olur veyâ feshedilir?
Vekîl veyâ müvekkil, istedikleri zaman vekâleti feshedebilirler. Birinin ölmesi, delirmesi veyâ bayılması durumlarında ise vekâlet bâtıl olur.
Vekâlet, vekâlete konu olan şeyler itibariyle ikiye ayrılır:
a- Umumi vekâlet: Müvekkilin, vekili kendi adına her türlü tasarrufta bulunabilmesi için yetkili kılmasıdır. Bu tür vekâlet çeşidinde, vekil, müvekkili adına muavazah olan tüm akitlerde bulunabilir, teberru cinsinden olan akitlerde bulunamaz.
b- Hususi vekâlet: Belirli bir konuya inhisar ettirilmiş olan vekâlettir. Bu tür vekâlette müvekkil, vekili mesela sadece bir malı satıvermesi ve satması gibi belirli bir konuda yetkili kılar. Dolayısıyla vekil, o malı sattığında ya da aldığında vekâlet sona erer.
