Bir kimse birisine bir hediye gönderip yerine varmadan önce nedamet getirerek telefon veya telgrafla verilmemesini haber verip geri alırsa caiz midir?
Bir kimse birisine hediye gönderip yerine varmadan önce geri alırsa dînen bir sakınca yoktur. Çünkü kendisine hediye gönderilen adam onu kabz etmedikçe onun malı sayılmaz (26). Halâ gönderenin malıdır.
Müslüman olarak bütün meselelerde olduğu gibi hediye konusunda da, rehberimiz olan Hz. Peygamber (s.a.s), müslümanların tavrının nasıl olması gerektiğini örnek yaşantısıyla göstermiştir.
Buhari, Müslim ve diğerlerinin rivayet ettiği bir hadiste Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem: ‘Verdiğinden dönen, kustuğunu yalayan köpek gibidir.’ buyurmuştur. (Bkz. Buhari, Hibe, 14/2589) Fukaha, hediyenin teslim edilmiş olması veya olmaması, anne babanın çocuğuna verdiği hediye olması gibi ayrıntılar üzerinde durmuşsa da, hediyeden dönmenin çirkin bir tutum olduğu hadiste açıkça görülmektedir. Yapmamak gerekir.
Peygamberimize bir Bedevi hediye veriyor, Peygamberimizde hediyeye karşılık veriyor. Bu haber İbn Abbâs’tan naklediliyor. Bu haberi istidlal edenler hediyeye karşılık vermenin vacip olduğuna inanıyorlar; Bu düşünceyi ve sünneti delil gösteriyorlar.
Peygamberimiz başka bir hadiste de “hediyeleşiniz ki birbirinize sevginiz artsın” buyuruyor.
Peygamberimiz bütün müslümanlar için en büyük örnektir. Müslümanların ondan alması gereken bir çok örnekler vardır. Allah Rasûlü hediyeyi karşılıksız bırakmamıştır. Müslümana yakışan da budur.
Hediyeye karşılık verilmesi bunun zorunlu olmasından değil, insanlar arasında sevginin saygının artmasına sebep olmasındandır.
Dipnot
(26) el-Fetava’l-Haliliye
