Zekât camiye, okula, kuramlara verilmeyeceğine göre İslâmiyete hizmet eden hayır müesseselerine vermek istesem usulü nasıl olur?
Kuvvetli ve en sahih olan görüşe göre, üzerine zekât düşen mal ve paraların zekâtı, o mal ve paranın üzerinden bir sene geçtikten sonra, fevren, yani, sene biter bitmez hemen verilmesi icabeder. Zekâtınızı zekât alabilen fakire verirsiniz. Bu zekât onun helâl malı olur. Sonra isterse o da bu meblâğı düşündüğünüz hayır te’sisine verir, istemezse vermez kendinde kalır. Şayet o kimse aldığı zekâtı hayır te’sisine verirse hem kendi sevap kazanır, hem de zekâtı veren. Hayrata hizmeti gaye edinenlere bunun için zekât verilir. Çünkü onlar yerine sarfedeceklerdir.
Dört mezhebe göre zekat ve fitre, ancak Kur`an-ı Kerim`de zikri geçen sekiz sınıfın mevcutlarına verilir ve temlik edilir. Başka yere vermek caiz değildir.
Kur`an`da zikri geçen Tevbe Suresinin, 60. ayet-i kerimesinde zekâtın kimlere verileceği mealen şöyle bildirilir:
“Zekâtlar Allah’tan bir farz olmak üzere fakirlere, miskinlere, zekât işinde çalışanlara, kalbleri İslâm’a ısındırılacaklara verilir. Kölelerin, borçluların, Allah yolunda olanların ve yolda kalmışların uğrunda harcanır…”
Aldıkları zekat ve fitreleri bir fonda toplayıp bunu yalnızca Tevbe Suresi’nin 60. ayetinde belirtilen yerlere sarf ettikleri bilinen ve kendilerine her bakımdan güvenilen kimseler eliyle yönetilen dernek, kurum ve yardımlaşma fonlarına zekat ve fitre verilmesinde dinen bir sakınca yoktur.
Zaten zekatı alan hayır kurum ve kuruluşları, verilen zekatı devir dediğimiz işlemi yaparak kullanmaktadırlar. Bu nedenle kuruma zekat veren kimse o şahsı veya sorumluyu vekil tayin etmiş oluyor. O vekil de kurumda kalanların ihtiyaçlarına sarfedeceği içn hiçbir problem kalmamaktadır.
Zekâtın verileceği yerlerin yedincisi de, Allah yolunda olanlar sınıfıdır. İmam-ı A’zam ve Ebû Yûsuf’a göre bu sınıf Allah yolunda cihâd eden mücahidlerin fakir olanlarına şamildir. Zekât, zengin olan mücahidlere verilmez.
İmam-ı Muhammed ise, Allah yolunda olanlar sınıfının, hac yolunda fakir düşen hacılar olduğu görüşündedir.
Allah yolunda olanlar sınıfının gazilere ve hacılara hasredilmiyeceği, Allah için yapılan bütün çalışma ve faaliyetlerin; ve bu çalışma ve faaliyette bulunan kimselerin bu sınıf şümûlüne gireceğini söyleyenler de vardır. Buna göre amel edenler sorumlu olmazlar.
