Zekât vermek için sene sonunu beklemek şart mıdır? Yoksa paranın veya malın üzerinden bir sene geçmeden de zekât verilebilir mi? Veya Üzerinden 1 yıl geçmeden paranın veya malın zekatı verilir mi? Gibi benzer bir çok soru sorulmaktadır. Bugün kü makalemizide bunlara ayırdık.
Öncelikle Nisap, zekâtla yükümlü olmak için esas alınan zenginlik ölçüsüdür. Bu ölçü, altında 20 miskal (80.18 gr), devede 5, sığırda 30, koyun ve keçide 40 adettir. Zekât vermekle yükümlü olanların, yükümlü oldukları andan itibaren en kısa zamanda zekâtlarını vermeleri gerekir.
Zekatı verilmesi gereken mallarda aranan şartlardan biri, o malın üzerinden bir kamerî yılın geçmiş olmasıdır. Çünkü Hz. Peygamber (asm) Efendimiz. “Üzerinden bir -kamerî- yıl geçmedikçe, o malda zekat yoktur.” (İbn Mâce, Zekât, 5) buyurmuştur.
Zekât malının üzerinden sene geçmesi şartı, daha evvel verilmesine engel değildir. Bu itibarla, servetin üzerinden sene geçmeden de zekât verilir. Hattâ gelecek senenin zekâtını bu seneden bile hesap edip vermek câizdir. Nitekim geçmiş senelerin verilmeyen zekâtlarım vermek de farz olduğu gibi.
Geçen senelere âit zekâtlar o günkü miktara göre hesap edilip hemen verilerek borçtan kurtulunur, hepsi o kadar. Başka bir şartı yoktur.
Zekat mallarının bir kısmında sene geçme şartının arandığı bir kısmında aranmadığı konusunda görüş birliğine varan fakihler, zekatın farz olma sebebi olan nisabın bu sene içinde ne zaman bulunması gerektiği, ayrıca yeni kazanılan mallarda (mal-i müstefad) süre şartının aranıp aranmayacağı konularında farklı görüşler ileri sürmüşlerdir.
Örneğin : Zekât, farz olduktan sonra verilir. Nisaba ulaşan, zengin olduğu tarihi, kameri aya göre bir yere yazar. Mesela, 3 Receb’te zengin olmuşsa, bir yıl sonra Receb’in üçü gelince yine nisap kadar parası ve ticaret malı varsa zekâtını verir; Ramazan ayını beklemez. Günü gelmeden zekât vermekte de bir sakınca yoktur, çok iyi olur.
