Hanefî mezhebine göre zekâta tâbi olan maldan zekât çıkarmak câiz olduğu gibi kıymetini takdir edip bedelini vermek de caizdir. Fakat Şâfiî mezhebine göre zekâta tabi olan malın zekâtı, ticaret malının esas sermayesi altın olursa, altın, gümüş olursa gümüşten çıkarılacaktır. Ticaret malından zekât verilemez. Zekâta tabi olan mal, toprak mahsulü ise bedelini vermek caiz değildir. Mutlaka zekâtını ondan çıkarmak icabeder. Bu hususta Hanefî mezhebini taklid etmek yani toprak mahsullerinden, bedel -meselâ para- vermek, ticaret malında ise malın kendisinden zekât çıkarmak caiz midir?
Evet bu hususta Hanefî mezhebini taklîd etmekte hiç bir beis yoktur (9)
(9) el-Fetavâ el-Kübrâ, c. 2, s. 47
Zekatta Şafii Mezhebi ve Hanefi Mezhebi arasındaki farklar nelerdir?
– Hanefi mezhebinde zekat nisabı 96 gramdır, şafii mezhebinde ise 69 gramdır.
– Hanefi mezhebinde çocuğun ve delinin malından zekat verilmez, şafiide ise verilir.
– Hanefi mezhebinde zekat sadece bir sınıfa verilebilir, şafiide ise 8 sınıfın tamamına verilir.
– Hanefi mezhebinde zekat farz olur olmaz hemen vermek lazım değildir, şafiide ise hemen ayırıp vermek farzdır.
– Hanefi mezhebinde gücü yerinde olup çalışabilen fakire zekat verilebilir, şafii mezhebinde ise vermek caiz değildir.
– Zekatı başka şehire göndermek hanefide mekruh, şafiide ise hiç caiz değildir. (gönderilen şehirde daha uygun kimseler varsa göndermek mekruh olmaz)
– Hanefi mezhebinde sebzelerin zekatı verilir, şafii mezhebinde ise verilmez.
– Hanefi mezhebinde meyvelerin zekatını tartmadan vermek caiz değildir, şafiide ise tahmini olarak hesaplayıp vermek caizdir.
– Hanefi mezhebinde balın zekatı verilir, şafiide ise verilmez.
– Hanefi mezhebinde kadının ziyneti zekata tabidir, şafii mezhebinde ise ziynet eşyaların zekatı verilmez.
– Hanefi mezhebinde her madenin zekatı verilir, şafii mezhebinde ise sadece altın ve gümüşün zekatı verilir.
– Hanefi mezhebinde madenin zekatı %20, şafii mezhebinde ise %2,5’tir.
– Hanefi mezhebinde kadın zekatını kocasına veremez, şafii mezhebinde ise verebilir.
– Hanefi mezhebinde zekat nisabı hesaplanırken borçlar nisaptan düşülür(mahsul zekatı hariç) , şafii mezhebinde ise borçlar düşülmez.
