Evliyânın büyüklerinden. Tasavvuf ehlinin çok tanınmışlarından olup, Seyyid-üt-Tâife denmekle meşhûrdur. Ebû’l-Kâsım Cüneyd ibn Muhammed el-Hazzâz el-Кavârîrî veya tanınan adıyla Cüneyd Bağdadi (822, Bağdat – 911), İslam bilgini. Bağdat’ta doğdu, Fıkıh, Hadis ve Tasavvuf ilimleriyle meşgul oldu. Tasavvuf ve tarikatlerde “Seyyidu’t-Taife” adıyla anılırdı. Sünni Tasavvuf ekolünün en önemli simasıdır. (M. 909’da Bağdat’ta öldü.) Sözü: “Kur’an ezberlemeyen ve hadis yazmayan kimselere tasavvuf yolunda tâbi olunmaz. Çünkü bizim ilmimiz Kitap ve Sünnet’le mukayyettır.
Cüneyd Bağdâdi’den Öğütler
“ – Oğlum şükür nedir?”
Cüneyd, şöyle derdi:
✿ “ – Allah’ın nimetlerinin ona isyanda kullanılmamasıdır.”
✿ Hakk’tan başka bir şey seni esir ettiği sürece gerçek bir kul olamazsın.
✿ Allah Resûlünün yolunu izleyenlerden başkaları için, Allah’a giden bütün yollar kapalıdır.
✿ Nefsin havasına karşı çıktığında, hastalığın, kendisine ilaç olur.
✿ Bela ve musibet, ariflerin kandili, müritlerin uyanıklığı, gafillerin helâkıdır.
✿ Kur’an-ı Kerim’in çizdiği sınırları gözetmeyen ve Ha-dis-i Şerif bilmeyen kimse, mürşid, yol gösteriçi olamaz. Çünkü tasavvuf yolu, Allahu Teâlâ’nın sünnetine bağlıdır.
✿ Allahü Teâlâ’nm rızasma nasıl kavuşulur? “diye sorulunca: “Dünyaya düşkün olmayı terk et, kavuşursun. Nefsin hevasına uyma ulaşırsın!” ‘
✿ Ey tasavvuf yolunda bulunanlar! Eğer Allahu Teâlâ’yı tanıdığınızı ve ona tazimde bulunduğunuzu söylüyorsanız, yalnız bulunduğunuz zaman Allah’a karşı tavrınıza bakınız. Yiyip içmenizde, yatıp kalkmanızda, konuşmanızda Allah’ın beğendiği şeyleri yapınız.
✿ ”Müslüman temiz toprağa benzer. Temiz toprağa her şey atılır. Ezilip, hakaret görür. Lakin ondan hep güzel, temiz, faydalı şeyler çıkar.”
✿ “İnsan Allah’ı (CC) iki türlü tanır: Ta’arruf, tarif. Allah’ın (CC) doğrudan kendini kuluna tanıtmasına ta’arruf, dış alemdeki deliller vasıtasıyla tanıtmasına tarif adı verilir ve aslında her iki tanıtma şekli de Allah’ladır (CC)”
✿ Gerçek doğruluk, yalandan başka hiçbir şeyin seni kurtaramayacağı hususta dahi doğru söylemendir.
✿ İhlâs, Allah Teâla ile kul arasında bir sırdır. Onu melek bilemez ki yazsın, şeytan bilemez ki bozsun, nefis fark edemez ki saptırsın.
✿ ”Tasavvuf, kalbi temizlemek ve her an Allah-ü Teâlâ (CC) Hz.leri ile olmaktır.”
✿ “Rabbim seni serbest bırakırsa bir dilekte bulunmam. Kulun dilemesi olmaz. O’nun dileğini yapardım.”
✿ Herkesin üzerine basıp gittiği yer gibi tahammüllü ol. Bulut gibi herkesi gölgelendirir. Yağmur gibi sevdiğin sevmediğin herkese fayda ver.
✿ Tasavvuf ehli bulut gibidir, her şeyi gölgelendirir. Yağmur gibidir, herşeyi sular. Her insanın ağırlığını yüklenir, onlara iyilikte bulunur.
✿ ”Namazda kalbime dünya düşüncesi gelse, o namazı tekrar kılardım. İşin esası nefse uymamaktır.”
✿ “Sabır, yüzü ekşitmeden, acıyı içine sindirmektir.”
✿ Sabır, yüzü ekşitmeden, acıyı yudum yudum içine sindirmektir.
✿ ”Kendisine gelip dua talep edenlere Cüneyd-i Behre (RA) Hz.leri şöyle duada bulunurdu: “Cenab-ı Hak (CC) Hz.leri, kendisine kavuşturan şeylere kavuştursun. Cenab-ı Hak (CC) Hz.leri zenginliğini kalbine koysun, seni bütün kötülüklerden alıp, kendisiyle meşgul kılsın. Sana olmayacağı şeyi çıkarıp rızasını koysun. Seni kendine varan en güzel ve doğru yola iletsin.”
✿ ”Her kim gördüğünden ibret almazsa, onun görmemezliği görmesinden üstündür.”
✿ ”Kulluk, her an Allah-ü Teâlâ (CC) Hz.leri’ne muhtaç olduğunu bilmek ve O’nun (CC) Resulüne (SAV) tam tabi olmaktır.”
✿ ”Bir kimse, Allah-ü Teâlâ (CC) Hz.leri’ne kavuşmak yolunda, milyonlarca sene Sıdk ve İhlas ile yürüse ve bir an geri dönse, kaybı kazancından fazladır.”
✿ ”Bir zaman gönlümü kaybettim. ‘Ya Rabbi! Gönlümü kaybettim, bulamıyorum. Gönlümü bana iade et’ diye dua ettim. Bir ses duydum ki: ‘Ey Cüneyd! Biz senin gönlünü muhafaza ettik. Sen, bizimle olunca gönlünü niçin ararsın? Başkasıyla olmak mı istersin?’ diyordu.”
✿ ”Vecdin ilimde erimesi, ilmin vecd içinde kaybolmasından yeğdir.”
✿ ”İbadet etmek bakımından dünyanın bir saati, kıyametin bin senesinden daha iyidir. Zira bu bir saatte, faydalı amel işlenebilir. Halbuki, kıyametin o bin senesinde, bir şey yapılamaz. O halde, ey mü’min kardeşim vaktini, boş şeylerle geçirme, zamanının kıymetini bil ve en iyi şeyler için kullan. Namazlarım vaktinde kıl ki, kıyamet günü pişman olmayasın. Çok büyük sevaba kavuşasın.”
✿ ”İlim kendi haddini bilmek, Tasavvuf (Tarikat) kalbi temizlemektir.”
✿ ”Afetleri en iyi bilen, afetlere düçar olandır.”
