Karamanoğlu İbrahim bey’in İMÂRETİ; Mâcddin câmü’nin doğa tarafında idi. ÎMÂRET; kısmen BABALIK matbaasının yerinde bulunan ve hicri yıllarında Selçuk prenslerinden Emîr Mehmed ibn-i Emir Melekşah tarafından yaptırılan SELÇUK CAMİİ’nin ( Nakışlı ) adı verilen arsası üzerine NİZAMİYYE HANI’nın yanına yapılmıştı. İmâretin yanındaki KAPAN HANI da aynı arsa üzerine yapılmıştır. Her sene İbrahim bey İmareti tarafından Selçuk câmii’ne 365 akça yer kirası verilirdi. İbrahim bey buraya bir de anbar yaptırmıştı. Bu anbar da kısmen Konya belediye reislerinden merhum Muhsin Faik beyin evinin yerine raslardı. Nizamiye hanının tam karşısında BEZCİLER—BEZZAZIN hanı var idi. İmâretin etrafını geniş bir bahçe hileleyordu.
imâretin yanında yine İbrahim bey tarafından yaptırılmış muhteşem bir MEDRESE ve kısa minâreli bir MESCİD, mescidin önündeki bahçede bir ŞADIRVAN vardı. Bahçenin yol tarafında da Selçuk tarzında yapılmış geniş yalaklı bir ÇEŞME bulunuyordu. Medresenin kapısı; kuzeye, bir ara Rus konsolosları otururken sonra Babalıkci Mazhar’a geçen evin yanındaki çıkmaz sokak tarafına açılırdı. Ben medresenin 50 sene evvelki müderrisi Kazanlı Hoca’yı tanırım. Oğlu Mustafa efendi merhum da medrese arkadaşımdır. İbrahim bey’in Un kapanının yanında bulunduğu için medrese ( Un kapanı medresesi ) adını da alırdı. Son zamanlarda da müderrisine nisbetle ( Ka-zanlı Hoca medresesi ) şeklinde meşhur olmuştu. 17 hücresi ve iki dersanesi vardı. Medrese, Mescid ve minâre muntazam kesme taşla yapılmıştı. Medrese Konyanm Suk-ı-arîk (Sipa pazarı) yanında idi. Konyada Kız Muallim mektebi kısmen İbrahim bey imâretinin yanma yapılmışa. Sonra bu mektep ve Kazanlı medresesi tamamen yıktırılmıştır.
Kuyud-i kadime arşivinde 255 numarada kayıtlı bulunan II. Bayezid devrine ait KONYA evkaf defterinden öğrendiğimize göre bu tarihte imâretin mütevellisi! Hüsr ev Çelebi idi. Gelirleri de şunlardır :
1 — Ürgüb’de köyü.
2 — Su Diremine bağlı kutlu köyü. Burada İbrahim bey bir de ÇEŞME yaptırmıştır.
3 — Konyada dükkânlar/ yeni hamam (Mahkeme hamamı) kervansaray ve arsalar.
4 — Konyada Nizamiye hanının gelirinin 12 sehimde 10 sehmi.
5 — Konyada Çandır hanının üçte bir sehmi.
6 — Yeni hamam yanındaki furunun yeri.
7 — Kadı bahçesi ile beraber Şadi bey bağının ve Hoca Mezidin yerleri.
8 — Konyada denen dolabın ve Kadı bağı diye meşhur olan bağın su hisseleri.
9 — Andığı da bir çiftlik.
10 — Konya Aksaraymda kervansaray, hamam, değirmen, dükkânlar ve
üç köy.
11 — Konya Aksaraymda Pazar hamamındaki hissesi.
12 — Konya Aksaraymda Mukbil ağa değirmeni ve tahtakalede çiftlik.
13 — Akşehire bağlı Doğanhisar köyü yakınında bir çiftlik.
14 — Ilgına bağlı yedi çiftlik. , (
15 — Niğdeye bağlı üç köy.
16 — Konyada şehir dışında Hoca Mezid hanının hisseleri.
Fâtih zamanında KONYA evkafı tesbit edilirken İbrahim bey’ia gelirlerinden olan ve (Hasbahce) denilen Şadi bey bağının 888 yılında imar edilmek üzere üç yıl Boluya (Kiraya) verildiği işaret edilmiştir. ANKARA kuyud-i kadime arşivinde 584 numarada kayıtlı 992 H. 1584 M. defterinde Konya’daki mescidler tetkik edilirken tahrir emini İbrahim bey’in 868 yılı şabanının sonlarında tanzim edilmiş Arapça vakfiyesini görmüştür. Vakfiyeyi Konya Kadısı Mevlâna Şems-ed-din Ahmed ibn-i Yakup tanzim ve tescil etmiştir. Vakıflar umum Müdürlüğünde 607 numaralı defterin 177 sıra numarasında kayıtlı defter-i Hâkanî suretinden öğrendiğimize göre KARATAYI MEDRESESİ talebesine yemekleri İbrahim bey imâreti’nden verilirdi.
ÎBRAHtN BEY İMÂRETÎ’nin ANKARA Vakıflar Umum Müdürlüğünde 448 numaralı ( Küçük evkaf atik vezir ) defterinin 107 – 108 nci sa-hifesinde vakfiye suretini buldum. Bu suret 1031 H. 1621 M. tarihinde KONNYA KADISI Mustafa oğlu Ahmed’in asil orijinalinden naklettiği fiyeden kopye edilmiştir.
Bu Arapça vakfiye 868 yılı şabanının sonlarında tanzim ve tescil edilmiştir. Vakfiyede İbrahim bey; Konyanın içinde Nizamiyye medresesinin yakınında (NAKIŞLU) denilen yere mutbah, furun, ahır, odunluk, anbar ve
tabhane (Dinlenme yeri), mescid, minâre, kilerden ibaret ÎMÂRET yaptırdığı genişçe izah edildikten sonra gelirleri de sıralanmıştır.
ÎMÂRETE; Konyalı ve garip her fakir kimse inebilecek ve konuklana-bilecektir.
İbrahim bey; îmâreti mütevelliliğini Konya Kadılarına şart koşmuştur-Mütevellisi; umumî gelirinin onda birini alacaktır. îmâretin gelirlerinde» bazıları şunlardır :
1 — Konyada buğday, arpa ve un çarşısının ve Un kapanının bulunduğu geniş havlu.
2 — Sarayini ve /engi köyleri.
3-, Konya Sahrasına bağlı Güvercinlik köyünün yarı öşrü.
4 — Çumra köyünün öşrü,
5; — Konya Sahra nahiyesine bağlı Okçu köyünün yarı öşrü.
7 — Konya Sahra nahiycıine bağlı Küçükalan, Büyükalan köylerinin yan öşrü.
8 — Konya Sahra nahiyesine bağlı İrvat – Girvat köyü.
9 — Konya Sahra nahiyesine bağlı Akçakuyu köyü.
10 — Konya Sahra nahiyesine bağlı viranlı salur köyü.
Vakıflar umum müdürlüğünde 796 numarada kayıtlı EVKAF-I HARE-MKYN ŞURUT defterinin 83 ncü sahifesindeki bir kayıttan öğrendiğimize göre Karamanoğlu İbrahim boy’in Konyada mahkeme kurbinde imâret ve medresesi Müsekkafatından hamam ve kapan han demekle maruf hanın su yolları harap olduğundan su yolları ve hamamın külhanı tamir ve termim edilmiştir. Padişahın irade tarihi 13-Zilhicce-l 168 dir.
