Bu câmi; Tahtıkale de ÎFNAL mahallesinde Fahrettin paşa parkına giderken solda köşedeki ekmekçi furununun arkasındadır. Bu furun da Kadı Mürsel evkafından idi. Mâbedin havlu kapısı doğuya açılır. Şimdiki câmi, üstü saç örtülü kârgir bir binadır. Hiç bir mimarî kıymeti yoktur.
Fahrettin Paşa parkına kadar olan sahanm eskiden KADI MÜRSEL CÂMİÎ evkafına ait olduğunu yaşlı KonyalIlardan işitiyoruz.
Kitabesi; Hükümet civarındaki Gözlülü Hacı Halil ağanın yenilediği Hacı Haşan câmii’nin kıble dıvarma konmuştur«
Câmiin ittisalinde bir de medrese vardı. 1323 H. 1905 M. yılında medrese yıkılmış, yalnız arsası kalmıştır. Kalecik mahallesinde oturan üle-madan KÎSEHİSAR’lı Süleyman efendi zade Naci İbrahim efendi, arsasına fevkani bir dershane ve beş odalı bir medrese yaptırmıştı (1). Kadı Mürsel’in burada bir de hanikahı vardı.
Câmi, medrese ve tekkeden teşekkül eden bu SÎTE Osmanlılar Konya-yı aldıkları zaman haraptı. Fâtih’in KARAMAN ÎLÎ tahrir defterinde bu câmi ve medrese hakkında şu kayıt vardır. (Vakf-ı câmi-i ve medrese-i ve Hanikah-ı Kadı Mürsel der nefs-i Konya. Mütevelli Hacı İbrahim efendi. Vakf-ı kadim mukarrer. Vakfiyye görüldü.) Câmi ve medrese KONYA’ya Karaman oğulları hâkim iken İbrahim beycin zamanında [727 H. 1424 M. 868 H. 1463 M.] harap olmuş II. Bayezid zamanında câmi namaz kılınmaz bir halde harap idi. Vakfa Köse Muallim Sinan isminde birisi tasarruf ediyordu. Her gün Kadı Mürsel adına kurandan iki cüz okumak şartı ile gelirinden faydalanıyordu. Defter-i köhnede yani Karamanoğullarının il yazıcı defterlerinde de böyle yazılı imiş. Câmi II. Bayezid zamanında tamir edilmiştir. Bu mâmurenin bir çok evkafı vardı, Aksaray’da iki köyde iki çiftlik, Ilgında bir çiftlik, Konyada câmi yanında 13 dükkânla, Bedestende bir çok dükkân, Kamereddin dolabının yeri, kara-arslanda Cihan tarlası, Bezirhane yeri, Aymanasta bağ, Selyigar (Selver) nahiyesinde tarla bu mâmureye vakfedilmişti. Kadı Mürsel ayrıca evlâdına Pervane yanındaki Tol çiftliğini de vakfetmişti.
II. Bayezid’in KONYA defterinden öğrendiğimize göre Karamanoğlu İbrahim bey zamanında Kadı Mürsel bu çiftliği Mevlâna Hamza’dan satın almıştı.
Kadı Mürsel; Su diremine (Silleye) bağlı İret köyünde de kendi adını taşıyan bir câmi yaptırmıştı. Bu köy eskiden (Giryad) adını taşıyordu. (1) Bu köyü Sultan I. Alâ-ed-din kayın pederi KALANORAS= ALAÎYE BEY’i Kirvart’a vermişti. Köy biraz tahrifle onun adını yaşatıyordu.
KONYA vakıflar müdürlüğünde bulunan beş numaralı defterin 312 ncı sahifesindeki bir kayda göre Hacı İsa İbn-İ Sinan; KADI MÜRSEL CÂMİÎne Ilgında bir mezreayı vakfetmiştir. Yine burada bulunan 6 numaralı defterin 48 nci sahifesindeki bir kayıttan öğreniyoruz ki Konyanın Kalecik mahallesi ahalisinden ve ülemadan Kisehîsarlı Hacı İbrahim efendi İbn-i Süleyman 1323 H. 1905 M. yılında Konyadaki İFNAL mahallesindeki KADI MÜRSEL CÂMİÎ’nin ittisalindeki arsaya beş odalı ve yüksek bir dershaneli bir medrese yaptırmıştır.
Camiin bânisi Kadı Mürsel; Karamanoğlu II. Mehmed’in kazaskerlerinden idi. Çelebi Sultan Mehmed Rumelinde kardeşi Musa Çelebi ile savaşırken Karamanoğlu Mehmed bey BURSA‘ya kadar gelmiş, şehri yakarak kaleyi muhasara etmişti. Bu sırada Musa’nın cesedi getirilerek Kablıca imaretine konmuştu. Karamanoğlu bunu görünce kaçtı. Kazıasker Mürsel kendisine : Beğim gel ben düacını gönder, varaym Osman oğluyla sizi barıştıraym ! demiş ve şu cevabı almıştı: Hey ne sözdür elbette ol benim üzerime gelir anınla haklaşırız !.. Bu olayın tarihi 816 H. 1413 M. dir»
Bu tarihlerde Kadı Mürsel KARAMAN İLİNİN nüfuzlu bir adamı idi» Ne vakit, nerde öldüğü ve nereye gömüldüğü hakkında elimize bir vesika geçmedi. (1)
Arşiv ve vakıf kayıtlarında bundan başka iki mürsel’in daha adına rastlıyoruz. Birisi Mürsel ibn-i İbrahim’dir. Karamanoğlu İbrahim bey zamanında Kadı Mevlâna Hamza’nın hüççeti ile satın aldığı PERVANE civarındaki Tol çiftliğindeki tarlasını oğullarına vakfetmiştir. (2)
İkincisi de Yatağan MürsePdir. Karamanoğlu Mehmed bey 810 H. 1407 M. tarihli Arapça bir vakfiyesi ile Konya merkez kazasına bağlıYatağan köyündeki Didiği sultanın şeyhlerinden Yatağan Mürsel zâviyesine Süleyman şehrinde bulunan Sulu Çimen ve Kavala çiftliklerini vakfetmiştir. (1) Bu İki Mürsel’in; Kadı Mürsel’le ve mamuresi ile alâkalan yoktur.
Şehzade Sultan Şehinşahın has adamlarından Yusuf oğlu Ahmed Çe-lebi’nin KONYA vakıflar müdürlüğünün bir numaralı vakfiye defterinin 199 ncu sahifesindeki 923 yılı Şaban ayının evvellerinde tescil edilen vakfiyesinden öğrendiğimize göre bu zat KONYA’ya su getirtmiş ve dört çeşme yaptırmıştır. Bunlardan birisi KADI MÜRSEL CÂMÎÎ’nin yanında idi. diğerleri de yine burada yeni TAHT-EL-KALE de diğer ikisi de AHÎ MURAD HAMAMI ile ŞEREF-ED-DÎN CÂMÎÎ’nin karşısında idi.
