Türbe; Kalenderhane mahallesinde Musalla mezarlığının doğu şimalinde ve nemazgâhm batısmdadır. Türbenin içi taş ve tuğla ile dışı muntazam kesme taşla yapılmıştır. Sekiz yüzlüdür. Üstünü sağır tuğla bir kubbe örter. Kapısı doğuya, bayram yerine açılır. Kapısının önünde iki zarif mermer sütunun ve beyzi üç kemerin yükselttiği mini mini kubbeli revak vardır. Kemerleri beyaz ve renkli mermerlerle örülmüştür. Revakın sahınlığma üç tarafdan üç basamakla çıkılır.
Türbenin etrafını alttan 25 santim genişliğinde beyaz Cödene taşından yapılmış bir çıkıntı dolaşır. Türbenin dışı alttan üç sırası beyaz, üstü tema-men sarımtırak bir taşla yapılmıştır. Kubbe saçağının altında da bir sıra sarımtırak taş görülür. Kubbe kasnağı da üç sıra taşla yükseltilmiştir. Türbenin her yüzünü eski mimarîde kitabe denilen geniş kabartmalar süsler, türbeden dışarıya yukarıdan dört, .altdan üç pençere açılır. Kemerleri sekizer renkli taşla örülmüştür. Türbenin içinde dört dolap görülür, dolapların üstlerinde ve kubbenin ete-J ğinde ardıç ağacından hatıllar konulmuştur. Kubbe eteğini eskiden istelaktitlerin süslediği; kalan izlerinden anlaşılmaktadır. Kapısının karşısına raslıyan batı divan ve pençeresinin üst çerçeveleri kısmen çatlamıştır.
Türbenin içinde hiç bir sanduka yoktur. Tam ortadaki dört taşdan burada yalnız bir sandukanın bulunduğunu anlıyoruz. Türbe OsmanlI devrinin çok muvaffak eserlerinden birisidir. Kubbelerinin kurşunları sökülmüştür. Şimdi harap bir haldedir. Mermer söveli kapısının kemeri beyaz mermer ve mavimtırak taşlarla zıvanalı olarak örülmüştür. Kapının üstündeki mermerde iki satırlık sülüs bir kitabe vardır. Bu kitabe taşının daha üstünde bir kitabe yuvası daha vardır. Buradaki kitabenin sonradan çıkarıldığı ve yahut hiç kullanılmadığı anlaşılıyor.
ŞEYH HALİLÎ TÜRBESİ’nin karşı taraflarında Bayram yerinin şimaline doğru ÜRMİYE’li Sirac-ed-din’in türbesi bulunuyordu. Hüseyin Paşa tarafından Meydan yapılırken esasen harap olan türbenin büsbütün yıkıldığını tahmin ediyoruz. KONYA Vakıflar Müdürlüğünde bulunan 4 numaralı defterin 203 ncü sahifesindeki Pir Hüseyin Beycin 832 H. 1428 M. tarihli bir vakfiyesinde Sirac-ed-din’in türbesinin Meydan Bayram yeri yakınında olduğu tasrih edilmektedir.
Fâtih; KONYA evkafını yazdırırken Sirac-ed-din’in oğlu kadı lmad*ed-din’in de DÂR-ÜL-HUFFAZrnı tesbit ettirmişti. O vakit DÂR-ÜL-HUF-FAZ harap olduğu için hafızlar KADI İZZ-ED-DİN CÂMİ’inde okuyorlar-mış. Kadı tzz-ed-din’in evlâdından Piri ile Mustafa dâr-ül-huffazm mütevellisi idiler. II. Bayezid’in KONYA tahrir defterinde de Sirac-ed-din-i Ür-mevî’nin Meydan = Bayram yeri tarafında (Siraç yeri) şöhretini taşıyan bir tarlası ile bir bağı bulunduğunu görüyoruz. Kadı îmad-ed-din’in evlâdından Mahmud Çelebi de dâr-ül-huffaz için bir mushaf ile beraber Siraç yerinden arazi vakfettiği bu defterlerde görülmektedir. Sirac-ed-din’in oğlu Imad-ed-din’in ve torunlarının da kendi türbesi içine veyahut civarına gömülmüş olmaları çok muhtemeldir. Fakat bunlardan da hiç birisinin mezar taşma rastlıyamıyoruz.
Sirac-ed-din; şeyh Sadr-ed-din-i Konevî ve Mevlâna Celâl-ed-din-i Rumî ile muasırdı. Hükümdar saraylarında verilen ziyafetlerde, hususî buluşmalarda, musahabelerde bulunurlardı. Sirac-ed-din’in ilk zamanlarda Mevlâna Celâl-ed-din ile bazı ihtilaflara düştüğü görülüyorsa da sonunda Celâl-ed-din’in yakınlarından ve hürmetkârlarından olmuştu. Sipehsalâr; Menakibinde Si-rac-ed-din’den (Hazret-i Hûda vendigârın mukarriplerinden bulunan Mevlâna Sirac-ed-din hazretleri…) şeklinde bahseder. Sadr-ed-din’i Konevî; Mevlâna Celâl-ed-din’i Rumî’nin cenaze namazını kıldırırken geçirdiği fenalık üzerine cenaze namazının kıldırılması Sirac-cd-din’e teklif edilmişti.
Mevlânanin sevmediği bir adama kendi cenaze namazının kıldırılmıyacağı pek tabii ikenjson zamanlarda tetkikleri az bazı mevlevîlerin SÎRAC-ED-DİN’in TÜRBESİ zannile ŞEYH HALÎLÎ’nin TÜRBESİNİ taşladıkları ve tahrip ettikleri görülüyordu.
