Büyüme hormonu aşırı salgısının değerlendirilmesinde insülin benzeri büyüme faktörü (IGF)-1 ölçümü uygun bir tarama testidir. IGF-1 değeri bireyin cinsiyetine ve yaş grubuna göre normalden yüksek ise kesin tanı için 75 gram oral glukoz tolerans testi (OGTT) ile büyüme hormonu ölçülmelidir. Eğer şeker yüklemesi sırasında ölçülen en düşük büyüme hormonu 1 ng/mL’nin altına inmiyor, daha yüksek değerlerde kalıyorsa akromegali tanısı konulabilir. Tanı konduktan sonra hipofiz görüntülemesi nasıl bir tedavi planlanacağı ile ilgili yol gösterecektir.
Özet olarak Akromegali tanısına yönelik araştırmalar
• Serumda büyüme hormonu (artar)
• Serumda inorganik fosfor (artar)
• Kan şekerinde insüline dirençli yükselme ve idrarda şeker
• İdrarda kalsiyum artışı (Hiperkalsiüri)
• Sella grafisi: Sellada genişleme
• Omurga grafisi: Omurlarda büyüme ve osteofit oluşumu, dorsal kifoz
• El ve ayak grafilerinde değişimler
• Göz muayenesi: görme alanında daralma
• Bilgisayarlı tomografi ile tümörün yeri ve büyüklüğü saptanabilir.
GH ön hipofizden pulsatil salınan bir hormon olup büyümeden sorumludur. Akromegalinin %95’ini hipofizer adenomlar oluşturur. Akromegali aşırı miktarda büyüme hormonu (GH) ve insülin benzeri büyüme faktörü (IGF-1) salınımı ile karakterize bir sendromdur. Akromegali nadiren McCune-Albright sendromunun parçası olarak karşımıza çıkabilir. Akromegali karney kompleksinin (KK) bir parçası olabilir. Somatotrop adenomun ailevi kümelenme göstermesi oldukça nadir görünen bir durumdur. Bu ya multiple endokrin neoplazi tip 1 (wermer sendromu) (MEN1) ya da KK’nin bir parçası olarak karşımıza çıkar. Bunların dışında izole ailevi akromegali (AA) olarak da izlenebilir. Biyokimyasal tanı standart 2 saat süresince 75 gr glukoz ile yapılan şeker yükleme testi sırasında GH ölçümleri ile yapılır. Normal bireylerde GH OGTT’ye yanıt olarak azalırken, akromegaliklerde bu baskılanmanın olmaması veya yetersiz olması akromegali tanısında artık altın standart olarak kabül görmektedir. IGF-1 akromegali tanısında kullanılan önemli bir biyokimyasal parametredir. Hipofiz MRI, aşırı GH kaynağının tayini için kullanılan en hassas görüntüleme metodudur.
