Akut sinüzit, burun tıkanıklığı, elmacık kemiği, göz çevresi ve alında doluluk hissi ile seyreden kısa süreli sinüs inflamasyonunu ifade eder. Akut sinüzit genel olarak viral solunum yolu enfeksiyonları sonrasında meydana gelir. Virüsler dışında bakteriler ve mantarlarda akut sinüzite yola açabilen mikroorganizmalardır.
Viral akut sinüzit etkenlerinden en sık olarak karşılaşılanları arasında rhinovirüs, adenovirüs, influenza virüsü ve parainfluenza virüsü bulunur. Akut bakteriyel sinüzite neden olan mikroorganizmalara ise streptococcus pneumoniae, haemophilus influenzae ve moraxella catarrhalis gibi bakteriler örnek olarak sayılabilir. Mantarların akut sinüzite neden olması nadir olarak karşılaşılan bir durumdur ve özellikle bağışıklık sistemi ile ilgili problemleri olan kişilerde akut sinüzit etkeni olarak mantarlar tespit edilebilir.
Enfeksiyon etkenleri dışında alerjik durumlar; nazal polipler, geniz eti enfeksiyonları ve vücut içi salgıların oldukça koyu kıvamda olduğu kistik fibrozis gibi genetik hastalıklar nedeniyle de kişilerde akut sinüzit gelişebilir.
Akut sinüzit meydana gelmesi sonrasında kişilerde çeşitli belirti ve bulgular ortaya çıkar:
1 Burunda dolgunluk ve tıkanıklık
2 Koyu kıvamlı burun akıntısı
3 Boğaz ağrısı
4 Geceleri kötüleşen öksürük
5 Geniz akıntısı
6 Baş ağrısı
7 Yüz bölgesindeki sinüslerde basınç hissi
8 Kulak ağrısı
9 Diş ağrısı
10 Ağız kokusu
11 Koku ve tat duyusu ile ilgili problemler
12 Halsizlik
Bu belirtiler arasından 3 tanesi akut sinüzit için tanısal öneme sahiptir. Koyu kıvamlı burun akıntısına eşlik eden burun tıkanıklığı ve yüz bölgesinde ağrı, dolgunluk ya da basınç hissi bu 3 belirtiyi oluşturur. Tek başına baş ağrısı akut sinüzit için tanısal öneme sahip değilken, yüzde dolgunluk hissi bazen akut sinüzit tanısı için tek başına yeterli olabilir. Virüslere bağlı olarak ortaya çıkan akut sinüzit olguları genellikle 3-5 gün içerisinde gerileme eğilimindedir.
Belirtilerin 10 gün ve daha uzun süre boyunca devam etmesi ya da bir süreliğine hafifleme eğiliminde olup sonra kötüleşmesi, bu kişilerde sinüzitin altında yatan nedenin bakteriyel bir enfeksiyon olduğuna işaret edebilir. Çocuklarda ise akut bakteriyel sinüzitte yetişkinlere göre farklı olarak ateş, diğer belirtilere eşlik edebilir. Başlangıçta çocuğun burun akıntısı su kıvamındayken zamanla koyulaşır. Akut bakteriyel sinüzit gelişen kişilerin yaklaşık olarak %80’inde geçirilmiş bir üst solunum yolu enfeksiyonu öyküsü mevcuttur.
