Amenore bir hastalık değil, jinekolojinin hemen her alanını ilgilendiren ve pek çok nedeni olan bir belirtidir. Gebelik sekonder amenorede en sık görülen nedenlerden biridir. Bundan dolayı öncelikle kadının hamile olup olmadığı araştırılmalı. Ayrıca Unutulmamalıdır ki amenore, ergenlik öncesi, gebelik sırasında ve menopozdan sonra normaldir . Hiç adet görmemek olarak bilinen primer amenore tedavisi için öncelikle nedenin saptanması için hekim, ayrıntılı olarak anamnez alır.
En yaygın amenore tiplerinden biri ‘fonksiyonel hipotalamik amenore’ dir. İşte amenore başlangıcı, son stres, ağırlık değişikliği, aşırı diyet veya egzersiz veya hastalık gibi faktörlerle bağlantılı olabilir. Ayrıca, hipofiz bezinin hastalığında (hiperprolaktinemi) etkilenebilmektedir.
Amenore belirtileri nelerdir
• Adet kesilmesi ya da adet hiç görülmemiş olması
• Memeden süt gelmesi
• Baş ağrısı ve/veya görme bozuklukları
• Aşırı tüylenme ve sivilcelenme
• Pelvik ağrısı
• Amenore ta
Amenore Tedavisinde Ne Yapılır?
• İmperfore himende (kapalı kızlık zarı) üretraya zarar vermeden himenin en bombe yerinden, artı şeklinde bir insizyon- kesi jşnekolog tarafından yapılır.
• Uterus hipoplazisinde (tam gelişmemiş rahim- küçük rahim) östrojen ve progesteron uygulaması ile uterus büyütülmeli sonra hormonla devam tedavisi yapılmalıdır.
• Sinesinin , rahim içi yapışıklığının tipi ne olursa olsun tedavi cerrahidir. Kısmi sineşilerde cerrahi girişim histeroskopiyle yapılır. Komplet ve rahmin tamamını kaplayan yapışıklıklarda, sineşilerde histeroskopi başarılı değildir. Bu durumda abdominal yolla karından müdahale gerekir. Laparatomi ile batına girildikten sonra Tescher operasyonu tekniği ile histerotomi yapılır.
• Turner Sendromu’nun tedavisi amenore ve infertiliteye yönelik olmak üzere iki şekilde planlanabilir.
• Sadece amenore tedavisi düşünülürse östrojen ve progesteron kombinasyonları verilir. Bu tedavi menopoz yaşına kadar uygulanabilir. Amenoreli kadın infertilite yönünden tedavi edilmek istenirse tek alternatif donör oosittir. Bu tedavi şekli ülkemizde henüz uygulanmamaktadır.
• Polikistik over sendromunda tedavi hastanın isteği yönünde, amenore, kıllanma, veya infertiliteye yönelik olmalıdır. Klomifen Sitrat ve Metformin medikal olarak, cerrahi olarak laparoskopik ovaryan drilling veya laparotomi ile ovaryan Wedge rezeksiyondur.
• Ovaryan hipertekozun tedavi cerrahidir. Hastaların durumuna göre laparoskopik drilling veya wedge rezeksiyon yapılabilir.
• Malign over tümörlerinde- kanserlerinde , amenore ve infertilite dikkate alınmadan tedavi yapılmalıdır. • Malign olmayanlarda ise, sadece tümör çıkartılmalı ve hormonal fonksiyon için kalabilecek derecede over dokusu korunmalıdır.
• Hiperprolaktineminin tedavisinde radyoterapi, cerrahi ve medikal tedavi uygulanabilir. Sheean Sendromunda adrenal ve tiroid hormonlarıyla yerine koyma tedavisi verilebilir. Daha sonra östrojen ve progesteron kombinasyonları ile menstrüel sikluslar yeniden başlatılabilir. Emosyonel şokta tedavi psikoterapidir.
